باب ۲: کوتاه خواندن نماز در منى
۴۰۲- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ: صَلَّیْتُ مَعَ النَّبِیِّ جبِمِنًى رَكْعَتَیْنِ، وَأَبِی بَكْرٍ وَعُمَرَ، وَمَعَ عُثْمَانَ صَدْرًا مِنْ إِمَارَتِهِ، ثُمَّ أَتَمَّهَا» [۴۴۰].
یعنی: «عبدالله بن عمر گوید: نماز چهار رکعتى را با پیغمبر جدر منى دو رکعتى مى‌خواندم و با او ابو بکر و عمر نیز (در زمان خلافتشان) در منى نمازهاى چهار رکعتى را دو رکعت مى‌خواندم و در اوایل خلافت عثمان هم همینطور بود، ولى عثمان بعداً نماز چهار رکعتى را در منى قصر نمى‌کرد و آن‌ها را کامل و چهار رکعتى مى‌خواند» (هرچند ابن مسعود به حضرت عثمان اعتراض کرد ولى با وجود این چون قصر نماز واجب نیست ابن مسعود به حضرت عثمان اقتدا نمود، چنانچه قصر در منى واجب مى‌بود ابن مسعود به او اقتدا نمى‌کرد).
۴۰۳- حدیث: «حَارِثَةَ بْنِ وَهْبٍ الْخُزَاعِیِّسقَالَ صَلَّى بِنَا النَّبِیُّ ج، وَنَحْنُ أَكْثَرُ مَا كُنَّا قَطُّ وَامَنُهُ، بِمِنًى رَكْعَتَیْنِ» [۴۴۱].
یعنی: «حارثه بن وهب خزاعى گوید: پیغمبر جدر منى نماز چهار رکعتى را در دو رکعت به امامت با ما خواند. و تعداد جمعیت ما به اندازه‌اى زیاد بود که تا آن روز چنین جمعیتى را نداشتیم».
(علماء در مسئله قصر و کوتاه نمودن نمازهاى چهار رکعتى به دو رکعت در سفر و اینکه این سفر باید چه اندازه دور باشد تا نماز قصر شود، با هم اختلاف دارند، شافعى و امام مالک و اکثر علماء عقیده دارند که هم قصر و هم کامل خواندن نماز در سفر هردو جایز مى‌باشد ولى قصر فضیلت و ثوابش بیشتر است. امام حنفى عقیده دارد قصر نماز چهار رکعتى به دو رکعت واجب است و خواندن آن به صورت کامل جایز نیست. امام شافعى و مالک و لیث و اوزاعى و فقهاء و اصحاب حدیث عقیده دارند که فاصله سفر از محل اقامت دائمى باید از دو مرحله که در حدود ۹۵ کیلومتر است کمتر نباشد و ابو حنیفه و کوفیان عقیده دارند که فاصله سفر نباید کمتر از سه مرحله ۱۴۳ کیلومتر باشد، و داود ظاهرى و سایر علماء ظاهرى مى‌گویند: نماز چهار رکعتى در هر سفرى که باشد خواه دور یا نزدیک حتى در سه مایلى هم جایز است به صورت قصر خوانده شود).
[۴۴۰]- أخرجه البخاری فی: ۱۸ كتاب تقصیر الصلاة: ۲ باب الصلاة بمنى. [۴۴۱]- أخرجه البخاری فی: ۲۵ كتاب الحج: ۸۴ باب الصلاة بمنى.