فصل دوازدهم: درباره زكات
۵۶۷- حدیث: «أَبِی سَعِیدٍس، قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ ج: لَیْسَ فِیمَا دُونَ خَمْسِ أَوَاقٍ صَدَقَةٌ، وَلَیْسَ فِیمَا دُونَ خَمْسِ ذَوْدٍ صَدَقَةٌ، وَلَیْسَ فِیمَا دُونَ خَمْسِ أَوْسُقٍ صَدَقَةٌ» [۶۲۰].
یعنی: «ابوسعیدسگوید: پیغمبر جفرمود: در نقره‌اى که میزان آن کمتر از پنج اوقیه باشد، زکات واجب نیست، در تعداد شترى که کمتر از پنج باشند زکات واجب نیست، در خرما و حبوبات کمتر از پنج وسق زکات واجب نیست».
«أواق: جمع اوقیه است هر اوقیه ۴۰ درهم است که کل پنج اوقیه ۲۰۰ درهم مى‌باشد و هر ده درهم ۷ مثقال است که جمعاً ۱۴۰ مثقال مى‌شود و با توجّه به اینکه هر مثقال ۶۴/۴ گرم است جمع کل ۱۴۰ مثقال بر ۶۰/۶۴۹ گرم بالغ مى‌گردد و بنابراین کسى که داراى ۶۰/۶۴۹ گرم نقره یا معادل آن طلا و پول رایج باشد زکات این نقره یا طلا و پول بر او واجب است و کمتر از آن زکات واجب نیست. ذود: براى سه تا ده شتر به کار مى‌رود و براى مفرد، جمع، مذکر و مؤنث استعمال مى‌گردد و در اینجا که (خمسة ذود) به صورت اضافه مى‌باشد در معنى مفرد استعمال شده است یعنى در کمتر از پنج شتر زکات واجب نیست. وسق: هر وسق ۶۰ صاع است و هر صاع ۳۱۵ رطل است مجموع پنج وسق بالغ بر ۱۶۰۰ رطل مى‌باشد با توجّه به اینکه هر رطل ۸۹ مثقال و هر مثقال معادل ۶۴/۴ گرم است در نتیجه مجموع پنج وسق برابر است با ۶۶۰۷۳۶ گرم که معادل ۶۶۰ کیلو ۷۳۶ گرم مى‌باشد بنابراین بر کسى که محصولات دیمى کشاورزى او از ۷/۶۶۰ کیلو خرما و گندم و جو کمتر باشد زکات واجب نیست و اگر به این مقدار رسید، زکات بر او واجب مى‌باشد [۶۲۱].
[۶۲۰]- أخرجه البخاری فی: ۲۴ كتاب الزكاة: ۴ باب ما أدى زكاته فلیس بكنز. [۶۲۱]- شرح نووى بر مسلم، ج ۷، ص ۴۹ ـ ۵۲.