باب ۲۴: ثواب بخشش به جاى خود باقى است هر چند در حق انسان نااهل هم باشد
۶۰۱- حدیث: «أَبِی هُرَیْرَةَس، أَنَّ رَسُولَ اللهِ ج، قَالَ: قَالَ رَجُلٌ لأَتَصَدَّقَنَّ بِصَدَقَةٍ، فَخَرَجَ بِصَدَقَتِهِ فَوَضَعَهَا فِی یَدِ سَارِقٍ؛ فَأَصْبَحُوا یَتَحَدَّثُونَ، تُصُدِّقَ عَلَى سَارِقٍ؛ فَقَالَ: اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ، لأَتَصَدَّقَنَّ بِصَدَقَةٍ، فَخَرَجَ بِصَدَقَتِهِ، فَوَضَعَهَا فِی یَدَیْ زَانِیَةٍ؛ فَأَصْبَحُوا یَتَحَدَّثُونَ، تُصُدِّقَ اللَّیْلَةَ عَلَى زَانِیَةٍ؛ فَقَالَ: اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى زَانِیَةٍ؛ لأَتَصَدَّقَنَّ بِصَدَقَةٍ؛ فَخَرَجَ بِصَدَقَتِهِ، فَوَضَعَهَا فِی یَدَیْ غَنِیٍّ؛ فَأَصْبَحُوا یَتَحَدَّثُونَ، تُصُدِّقَ عَلَى غَنِیٍّ فَقَالَ: اللَّهُمَّ لَكَ الْحَمْدُ عَلَى سَارِقٍ، وَعَلَى زَانِیَةٍ، وَعَلَى غَنِیٍّ فَأُتِیَ، فَقِیلَ لَهُ: أَمَّا صَدَقَتُكَ عَلَى سَارِقٍ فَلَعَلَّهُ أَنْ یَسْتَعِفَّ عَنْ سَرِقَتِهِ، وَأَمَّا الزَّانِیَةُ فَلَعَلَّهَا أَنْ تَسْتَعِفَّ عَنْ زِنَاهَا، وَأَمَّا الْغَنِیُّ فَلَعَلَّهُ یَعْتَبِرُ فَیُنْفِقُ مِمَّا أَعْطَاهُ اللهُ» [۶۵۶].
یعنی: «ابو هریره گوید: پیغمبر جفرمود: یک نفر (از بنى اسرائیل تعهد نمود و) گفت: من صدقهاى را مىبخشم، شب از منزل بیرون رفت و صدقهاى را که نذر کرده بود، در دست دزدى قرار داد، صبح مردم گفتند: (فلانى) صدقهاش را به یک نفر دزد داده است، آن مرد گفت: خداوندا! سپاس و ستایش سزاوار تو است و اشتباه از من است، و صدقه دیگرى را مىبخشم، باز شبانگاه با صدقهاش بیرون رفت و آن را به زن بدکارهاى داد، صبح مردم گفتند: (فلانى) صدقهاش را به زنى داده که بدکاره است، آن مرد بعد از سپاس خدا گفت: صدقه دیگرى را مىبخشم، این بار که شب بیرون رفت صدقهاش را در دست یک انسان ثروتمندى گذاشت، صبح مردم گفتند: (فلانى) صدقهاش را به یک نفر ثروتمند داده است، آن مرد گفت: خداوندا! سپاس و عظمت براى تواست واین اشتباه از من است که صدقهها را به انسانهاى دزد و بدکاره و ثروتمـند مىدهم، و غمگین شد، شب در خواب به او گفته شد (غمگین مشو صدقههایت مورد قبول واقع شده است) امّا صدقهاى که به آن دزد دادهاى امید است که به وسیله آن از دزدى دست بکشد، صدقه دومى هم ممکن است موجب شود که آن زن بدکاره از عمل بد خود توبه کند، صدقهاى که به مرد ثروتمند دادهاى شاید باعث عبرت او گردد و از آن ببعد از ثروتى که خدا به او بخشیده است، ببخشد».
[۶۵۶]- أخرجه البخاری فی: ۲۴ كتاب الزكاة: ۱۴ باب إذا تصدق على غنی وهو لا یعلم.