باب ۲: تغییر قبله از بیت المقدّس به کعبه
۳۰۲- حدیث: «الْبَرَاءِ بْنِ عَازِبٍس، قَالَ: كَانَ رَسُولُ اللهِ جصَلَّى نَحْوَ بَیْتِ الْمَقْدِسِ سِتَّةَ عَشَرَ أَوْ سَبْعَةَ عَشَرَ شَهْرًا، وَكَانَ رَسُولُ اللهِ جیُحِبُّ أَنَّ یُوَجَّهَ إِلَى الْكَعْبَةِ، فَأنْزَلَ اللهُ ﴿قَدْ نَرَى تَقَلُّبَ وَجْهِكَ فِي السَّمَاءِspan>﴾فتَوَجَّهَ نَحْوَ الْكَعْبَةِ وَقَالَ السُّفَهَاءُ مِنَ النَّاسِ، وَهُمُ الْیَهُودُ مَا وَلاَّهُمْ عَنْ قِبْلَتِهِمُ الَّتِی كَانُوا عَلَیْهَا قُلْ للهِ الْمَشْرِقُ وَالْمَغْرِبُ یَهْدِی مَنْ یَشَاءُ إِلَى صِرَاطٍ مُسْتَقِیمٍ فَصَلَّى مَعَ النَّبِیِّ جرَجُلٌ ثُمَّ خَرَجَ بَعْدَ مَا صَلَّى، فَمَرَّ عَلَى قَوْمٍ منَ الأَنْصَارِ فِی صَلاَةِ الْعَصْرِ یُصَلُّونَ نَحْوَ بَیْتِ الْمَقْدِسِ، فَقَالَ هُوَ یَشْهَدُ أَنَّهُ صَلَّى مَعَ رَسُولِ اللهِ جوَأَنَّهُ تَوَجَّهَ نَحْوَ الْكَعْبَةِ؛ فَتَحَرَّفَ الْقَوْمُ حَتَّى تَوجَّهُوا نَحْوَ الْكَعْبَةِ» [۳۳۶].
یعنی: «براء بن عازب گوید: پیغمبر جزاید حدود شانزده یا هفده ماه به سوى بیت المقدّس نماز مىخواند، و همیشه آرزو داشت که رو به کعبه نماز بخواند، خداوند آیه ۱۴۴ سوره بقره (ما مىبینیم که شما رو به سوى آسمان مىنمایى و از خدا مىخواهى تا قبله به کعبه تبدیل شود). را نازل فرمود آنگاه پیغمبر جدر نماز رو به کعبه کرد. ولى افراد نادان از یهود گفتند: چه چیزى باعث شده که مسلمانان از قبله قبلى روگردان شوند؟ خداوند فرمود: به این افراد بگو، مشرق و مغرب (و تمام جهان) ملک خدا است هر کسى را که بخواهد به راه راست هدایت مىنماید، یک نفر که با پیغمبر رو به کعبه نماز خواند بعد از خواندن نماز بیرون رفت و از کنار جماعتى از انصار گذشت که رو به بیت المقدّس نماز عصر را مىخواندند، گفت: من شهادت مىدهم که باپیغمبرجنمازرا به سوى کعبه خواندهام، جماعت انصار که در حال نماز بودند از بیت المقدّس به سوى کعبه روگردان شدند».
۳۰۳- حدیث: «الْبَرَاءِس، قَالَ: صَلَّیْنَا مَعَ النَّبِیِّ جنَحْوَ بَیْتِ الْمَقْدِسِ سِتَّةَ عَشَرَ أَوْ سَبْعَةَ عَشَرَ شَهْرًا، ثُمَّ صُرِفُوا نَحْوَ الْقِبْلَةِ» [۳۳۷].
یعنی: «براء گوید: با پیغمبر جدر حدود شانزده یا هفده ماه به سوى بیت المقدّس نماز خواندیم و بعد از آن رو به کعبه نماز خوانده شد».
۳۰۴- حدیث: «عَبْدِ اللهِ بْنِ عُمَرَ، قَالَ: بَیْنَا النَّاسُ بِقبَاءٍ فِی صَلاَةِ الصُّبْحِ إِذْ جَاءَهُمْ آتٍ؛ فَقَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللهِ جقَد أُنْزِلَ عَلَیْهِ اللَّیْلَةَ قُرْآنٌ، وَقَدْ أُمِرَ أَنْ یَسْتَقْبِلَ الْكَعْبَةَ، فَاسْتَقْبِلُوهَا وَكَانَتْ وُجُوهُهُمْ إِلَى الشَّامِ، فَاسْتَدَارُوا إِلَى الْكَعْبَةِ» [۳۳۸].
یعنی: «عبدالله بن عمر گوید: در حالى که مردم در مسجد قباء مشغول خواندن نماز (صبح ) بودند، یک نفر آمد گفت: امشب قرآن بر پیغمبر جنازل شده و خداوند دستور داده است که رو به کعبه نماز بخواند، فوراً مردم به سوى کعبه روى آوردند، و در حالى که رو به شام (بیت المقدّس) ایستاده بودند، به طرف کعبه تغییر جهت دادند».
[۳۳۶]- أخرجه البخاری فی: ۸ كتاب الصلاة: ۳۱ باب التوجه نحو القبلة حیث كان. [۳۳۷]- أخرجه البخاری فی: ۶۵ كتاب التفسیر: ۲ سورة البقرة: ۱۸ باب ولكل وجهة هو مولیها. [۳۳۸]- أخرجه البخاری فی: ۸ كتاب الصلاة: ۳۲ باب ما جاء فی القبلة.