باب ۲۰: رغبت بر صدقه و احسان هر چند با نصف یک دانه خرما یا گفتن یک کلمه خوب باشد و صدقه مانع آتش دوزخ است
۵۹۶- حدیث: «عَدِیِّ بْنِ حَاتِمِس، قَالَ: سَمِعْتُ رَسُولَ اللهِ جیَقُولُ: اتَّقُوا النَّارَ وَلَوْ بَشِقِّ تَمْرَةٍ» [۶۵۰].
یعنی: «عدى پسر حاتم گوید: شنیدم که پیغمبر جمى‌فرمود: خودتان را از آتش دور سازید هرچند به وسیله بخشیدن نصف یک دانه خرما باشد».
۵۹۷- حدیث: « عَدِیِّ بْنِ حَاتِمٍ، قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ ج: «مَا مِنْكُمْ مِنْ أَحَدٍ إِلاَّ وَسَیُكَلِّمُهُ اللهُ یَوْمَ الْقِیَامَةِ، لَیْسَ بَیْنَ اللهِ وَبَیْنَهُ تَرْجُمَانٌ، ثُمَّ یَنْظُرُ فَلاَ یَرَى شَیْئًا قدَّامَهُ، ثُمَّ یَنْظُرُ بَیْنَ یَدَیْهِ فَتَسْتَقْبِلُهُ النَّارُ، فَمَنِ اسْتَطَاعَ مِنْكُمْ أَنْ یَتَّقِیَ النَّارَ وَلَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ».
وَعَنْهُ أَیْضًا، قَالَ: قَالَ النَّبِیُّ ج: اتَّقُوا النَّارَ، ثُمَّ أَعْرَضَ وَأَشَاحَ؛ ثُمَّ قَالَ: اتَّقُوا النَّارَ، ثُمَّ أَعْرَضَ وَأَشَاحَ، ثَلاَثًا حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ یَنْظُرُ إِلَیْهَا ثُمَّ قَالَ: اتَّقُوا النَّارَ وَلَوْ بِشِقِّ تَمْرَةٍ، فَمَنْ لَمْ یَجِدْ فَبِكَلِمَةٍ طَیِّبَةٍ» [۶۵۱].
یعنی: «عدى پسر حاتم گوید: پیغمبر جفرمود: خداوند در روز قیامت با هریک از شما گفتگو مى‌کند و در آنروز هیچ مترجمى در بین خدا و شما وجود ندارد، بعد از این گفتگو انسان نگاه مى‌کند هیچ چیزى را در جلو خود نمى‌بیند، مجدداً که جلو خود را مى‌نگرد مى‌بیند که آتش جهنم از او استقبال مى‌کند (و این سرنوشت یکایک شما است) پس هرکس که مى‌تواند باید خود را از این آتش به دور نگهدارد هرچند به وسیله بخشیدن نصف یک دانه خرما باشد. عدى گوید: پیغمبر جفرمود: از آتش (دوزخ) بپرهیزید، سپس انگار آتش دوزخ را تماشا مى‌کرد ازآن روى گردان شد و دور گردید، سه بار پیغمبر این حالت را تکرار نمود، تا اینکه ما دانستیم که پیغمبر جآتش دوزخ را مشاهده مى‌کند، بعداً فرمود: از آتش دوزخ پرهیز کنید هرچند با بخشیدن نصف یک دانه خرما یا گفتن یک کلمه خوب باشد».
[۶۵۰]- أخرجه البخاری فی: ۲۴ كتاب الزكاة: ۱۰ اتقوا النار ولو بشق تمرة. [۶۵۱]- أخرجه البخاری فی: ۸۱ كتاب الرقاق: ۴۹ باب من نوقش الحساب عذِّب.