باب ۳: خواندن نماز به منزل در وقت باران
۴۰۴- حدیث: «ابْنِ عُمَرَ، أَنَّهُ أَذَّنَ بِالصَّلاَةِ فِی لَیْلَةٍ ذَاتِ بَرْدٍ وَرِیحِ، ثُمَّ قَالَ: أَلاَ صَلُّوا فِی الرِّحَالِ ثُمَّ قَالَ: إِنَّ رَسُولَ اللهِ جكَانَ یَأْمُرُ الْمُؤَذِّنَ، إِذَا كَانَتْ لَیْلَةٌ ذاتُ بَرْدٍ وَمَطَرٍ، یَقُولُ: أَلاَ صَلُّوا فِی الرِّحَالِ» [۴۴۲].
یعنی: «شبى که هوا سرد بود و باد شدید مى‌وزید ابن عمر اذان گفت و بعد از آن، گفت: اى مردم! در منزل خودتان نماز بخوانید آنگاه ابن عمر (براى توجیه این عمل خود) گفت: رسول خدا در شب‌هایى که هوا سرد و بارانى مى‌شد به مؤذنش دستور مى‌داد که بگوید: اى مردم در منازل خودتان نماز بخوانید».
«رحال: منزل و خانه».
۴۰۵- حدیث: «ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ لِمُؤَذِّنِهِ فِی یَوْمٍ مَطِیرٍ: إِذَا قُلْتَ أَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا رَسُولُ اللهِ فَلاَ تَقُلْ حَیَّ عَلَى الصَّلاَةِ، قُلْ صَلُّوا فِی بُیوتِكُمْ فَكَأَنَّ النَّاسَ اسْتَنْكَرُوا، قَالَ: فَعَلَهُ مَنْ هُوَ خَیْرٌ مِنِّی، إِنَّ الْجُمُعَةَ عَزْمَةٌ، وَإِنِّی كَرِهْتُ أَنْ أُحْرِجَكُمْ فَتَمْشُونَ فِی الطِّینِ وَالدَّحْضِ» [۴۴۳].
یعنی: «ابن عباس در یک روز بارانى به مؤذنش دستور داد بعد از گفتن أشهد أنّ محمّداً رسول الله، نگوید: حی على الصلاة (براى نماز جمع شوید) بلکه به جاى آن بگوید: صلّوا فی بیوتکم. (در خانه‌هاى خودتان نماز بخوانید) مردم از این کار ابن عباس ایراد گرفتند، ابن عباس گفت: کسى که از من بهتر بود (پیغمبر جاین کار را کرده است و نماز جمعه واجب است (وقتى که گفته شود براى نماز جمعه بیایید مردم براى اداى این واجب حتماً مى‌آیند و آنگاه دچار زحمت و مشقت مى‌شوند). و من هم دوست ندارم شما را در تنگنا قرار دهم و شما را دچار راه رفتن در گل و جاهاى لغزنده نمایم»، (بنابراین در چنین روزى که باران مى‌آید به شما تکلیف نمى‌کنم که براى نماز جمعه به مسجد بیایید).
[۴۴۲]- أخرجه البخاری فی: ۱۰ كتاب الأذان: ۴۰ باب الرخصة فی المطر والعلة، أن یصلی فی رحله. [۴۴۳]- أخرجه البخاری فی: ۱۱ كتاب الجمعة: ۱۴ باب الرخصة لمن لم یحضر الجمعة فی المطر.