حجة الله البالغه - جلد دوم

فهرست کتاب

مکروه ‌بودن برگشت در هبه [۲۶]و بخشش:

مکروه ‌بودن برگشت در هبه [۲۶]و بخشش:

رسول خدا جفرمود: «الْعَائِدُ فِى هِبَتِهِ كَالْكَلْبِ يَعُودُ فِى قَيْئِهِ، لَيْسَ لَنَا مَثَلُ السَّوْءِ». «بازگردانندۀ بخشش، مانند سگی است که استفراغ نموده سپس آن را بخورد، و چنین مثالی برای ما خوب نیست».

من می‌گویم: جز این نیست که کراهیت برگشت در بخشش، در آن بخششی است که آن را از مال خود جدا کرده و امید را از آن قطع نموده باشد، پس منشأ برگشت یا از بخیلی است، یا پریشانی از جدا بودنش یا ضرر دادن به آن شخص که به او هبه نموده است، و هر یکی از این امور، از اخلاق زشت و مذموم، می‌باشد.

و نیز در برگشت به هبه بعد از دادنش، عداوت و کینه پدید می‌آید، برخلاف آن که از اول نمی‌داد؛ پس برگشت او را رسول خدا جدر صورتی که آن را از ملکیت خویش جدا کرده باشد، به سگی تشبیه نمود که استفراغ کرده بخورد، مثال آن را به معانی ظاهری برای آنان ذکر کرده، قبح آن را واضح نمود، مگر در صورتی که در میان آنان بی‌تکلفی باشد مانند پدر و فرزند، و همین است منظور از قول رسول خدا جکه فرمود: «إِلاَّ الْوَالِدَ مِنْ وَلَدِهِ». «مگر این که پدر به فرزندش چیزی بدهد».

[۲۶] دادن چیزی به کسی بدون عوض، و نیز به معنی چیز موهوب، آنچه بخشیده شده، هبات (جمع).