قلب در میان حیوانیت و ملکیت:
پس هرگاه خصایل حیوانی بر قلب غالب آیند، قبض و بسط او مانند قبض و بسط حیوان می‌باشند که از طبع و وهم او برمی‌خیزند، و این قلب قلب حیوانی است.
و هرگاه از شیاطین وسوسه بپذیرد چه در حال خواب یا بیداری آنگاه این شیطان الإنس نامیده می‌شود.
و هرگاه خصایل ملکی بر آن غالب آیند، قلب انسانی نامیده می‌شود، پس خوف و محبت او و امثال آن‌ها به سوی عقاید حقانی متمایل می‌گردند تا آن‌ها را به دست بیاورد.
هرگاه صفا و نورانیت او قوی و بزرگ قرار گیرند، آن روح قرار می‌گیرد که دارای بسط بدون قبض و الفت بدون قلق و پریشانی می‌باشد، احوال او انفاس می‌شوند، و خواص ملکی مانند عادت طبیعی می‌شوند، نه مانند اموری که به زحمت به دست می‌آیند.