حجة الله البالغه - جلد دوم

بلندشدن برای مرحباگویی:

در باره بلند شدن برای استقبال، احادیث، مختلف می‌باشند، رسول خدا جفرمود: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَتَمَثَّلَ لَهُ الرِّجَالُ قِيَامًا، فَلْيَتَبَوَّأْ مَقْعَدَهُ مِنَ النَّارِ». «هر کس از بلندشدن مردم به پاس احترامش خوشحال می‌شود، باید جای خود را در جهنم آماده کند». و نیز فرمود: «لا تقوموا كما يقوم الأعاجم يعظم بعضهم بعضاً». «بلند نشوید آن چنان‌که عجمی‌ها بلند می‌شوند که همدیگر را احترام می‌دهند». و آن حضرت جدر قصه سعد فرمود: «قُومُوا إلى سَيِّدِكُمْ». «که به احترام سردارتان بلند شوید»، و هرگاه فاطمۀ الزهرا در خانه آن حضرت می‌آمد او به استقبالش بلند می‌شد و دستش را می‌گرفت، و به او بوسه می‌داد و او را در جای خود می‌نشاند، و هرگاه رسول خدا جدر خانه فاطمۀ الزهرا تشریف می‌برد او هم به استقبال آن حضرت جبلند می‌شد و دست او را می‌گرفت و به او بوسه می‌داد و او را بر جای خود می‌نشاند.

من می‌گویم: در نظر من در بین این احادیث در حقیقت هیچ‌گونه تعارض و تناقضی نیست، زیرا معانی که مدار امر و نهی قرار گرفته‌اند مختلف می‌باشند، زیرا سنت عجمی‌ها این بود که بردگان در برابر با آقایان و رعیت در برابر با پادشاه بایستند، و این زیاده ‌روی و افراطی در تعظیم بود که نزدیک بود که به شرک برسد، لذا از آن بازداشته شدند، و به این سوی در قول رسول خدا ج: «كما يقوم الأعاجم» اشاره شده است.

قوله ج: «مَنْ سَرَّهُ أَنْ يَتَمَثَّلَ..» گفته می‌شود: «مثل بين يديه مثولاً». «وقتی که یکی برای انجام خدمت بایستد»، اما اگر برای اظهار مسرت و خوشی و به جا آوری عزت و احترام و تطییب قلوب باشد باکی نخواهد داشت، زیرا در این صورت منجر به شرک نخواهد شد.