حجة الله البالغه - جلد دوم

شهیدان زنده و پیش خدا رزق می‌یابند:

رسول خدا جدر تفسیر این آیه: ﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ يُرۡزَقُونَ١٦٩﴾[آل عمران: ۱۶٩]. «مردگان راه خدا را مرده مپندارید، بلکه آن‌ها زنده و پیش خدا روزی داده می‌شوند».

فرمود: «أَرْوَاحُهُمْ فِى جَوْفِ طَيْرٍ خُضْرٍ لَهَا قَنَادِيلُ مُعَلَّقَةٌ بِالْعَرْشِ تَسْرَحُ فِى الْجَنَّةِ حَيْثُ شَاءَتْ ثُمَّ تَأْوِى إِلَى تِلْكَ الْقَنَادِيلِ». «ارواح شهدا در شکم مرغ‌های سبزی می‌باشند که برای آن مرغ‌ها، در جنت قندیل‌هایی به عرش آویزانند، در بهشت هر جا که بخواهند به تفرج می‌پردازند، و از هرجا که بخواهند به سوی قندیل‌ها برمی‌گردند».

من می‌گویم: کسی که در راه خدا کشته می‌شود دو خصلت در او جمع می‌گردد:

یکی آن که روح او کامل وافر می‌باشد علوم او که در زندگی دنیا در آن‌ها غوطه خورده بود، از بین نرفته اند، بلکه او مانند مردی است که به امور زندگی خود مشغول بوده اکنون دارد قدری استراحت می‌کند، برخلاف میتی که به بیماری‌های شدیدی مبتلا بوده مزاجش تغییر خورده است و بسیاری چیزها را به گوشۀ فراموشی سپرده است.

دوم این‌که: رحمت خداوند که متوجه نظام جهان است و از آن حظیرۀ القدس و ملایکه مقربین مملو می‌باشند شامل حال او می‌باشد، پس وقتی که روح او پرواز می‌کند در حالی که آن از کوشش در اقامه دین لبریز است، در میان او و حظیرة القدس درِ وسیعی، گشاده می‌شود، و از آنجا امنیت، نعمت و رحمت نازل می‌گردد، و روح القدس به سوی او تنفس می‌کند، پس پاداشش موافق به آنچه در نزد او هست، متمثل می‌گردد، پس از اجتماع این دو خصلت امور عجیبی ترکیب می‌یابد.

از آن جمله این‌که: نفس او به گونه‌ای با عرش معلق شده متمثل می‌گردد، این از آنجاست که او در ردیف حاملان عرش قرار می‌گیرد و چشم همت او به سوی آن چیزهایی می‌باشد که در آنجا وجود دارند.

از آن جمله این‌که: برای او بدن مرغ سبزی متمثل می‌گردد، پس مرغ ‌بودن آن از آنجاست که او از جمع ملایکه مانند مرغی است در برابر سایر حیوانات روی زمین که احکام جنس، به طور اجمال، ظاهر می‌گردند و سبز بودنش به خاطر حسن منظرش می‌باشد.

از آن جمله این‌که: نعمت و راحت او، به صورت رزق متمثل می‌شوند، هم چنان‌که نعمت‌های دنیا به میوه و کباب متمثل می‌گردند.

باز نیاز پدید آمد تا آنچه برای تهذیب نفس مفید است از آنچه مفید نیست ممتاز گردد؛ زیرا امر بر او مشتبه می‌باشد، چرا که شرع دو امر آورده است: انتظام قبیله و شهر و آیین، دوم تکمیل نفوس.