حکمت در نصابهای زکات:
من میگویم: از دانه و خرما پنج وسق به این خاطر مقدر گردید که آن برای خانوادۀ کم جمعیت تا یک سال کفایت میکند، زیرا کمترین افراد خانواده عبارت از یک مرد و یک زن و نفر سوم فرزند یا خادم میباشد و امثال آن از کمترین اهل منزل، و غالب غذای یک انسان یک رطل یا مُدّی از طعام میباشد، پس هرگاه یک نفری از اینها این مقدار غذا بخورد، در ظرف یکسال کفایتشان میکند، بلکه هنوز مقداری برای پیش آمدها و شوربا باقی میماند.
و از نقره پنج اوقیه مقدر گردید، زیرا این مقداری است که کمترین اهل خانهای را تا یک سال کامل، در صورت موافق بودن قیمتها کفایت کند، عادات مردم مناطق معتدل، در بالا و پایین نرخ، بررسی شده، این مقدار درست درآمده است.
و در شتر پنج نفر شتر مقدر شده زکات آنها یک گوسفند قرار داده شد، اگر چه اصل این است که زکات هر جنس مال، از خود همان جنس گرفته شود، و در نصاب، عددی در نظر گرفته شود که ارزش داشته باشد، چون شتر بالاترین دامها از روی جثه و فایده میباشد، زیرا میتوان آن را با ذبح، سواری، دوشیدن، طلب نسل، و طلب گرمی، به وسیله پوست و پشمش، مورد استفاده قرار داد، بعضی مردم شترهای نجیب و کمی را نگهداری میکردند که به جای یک گله کفایت میکردند، و هر نفر شتری در آن زمان به جای ده، هشت و دوازده گوسفند ارزش میداشت، و به آن برابر قرار داده میشد، چنانکه در بسیاری احادیث آمده است، پس پنج شتر در حکم کمترین نصاب گوسفند قرار گرفت و در آن یک گوسفند مقرر گردید.