هیأت سجده و اذکار آن:
از هیأت سجده این است که زانوها را قبل از دستها به زمین بگذارد و دستها را مانند سگ پهن نکند، و آنها را از پهلوها دور بدارد، به گونهای که سفیدی بغلها نمایان گردد، و سر انگشت پاها را به سوی قبله برگرداند.
و از اذکار سجده یکی این است: «سُبْحَانَ رَبِّيَ الأَعْلَى». «منزّه است پروردگار بزرگ و برتر من» تا سه بار.
و دیگر این است: «سُبْحَانَكَ اللَّهُمَّ رَبَّنَا وَبِحَمْدِكَ، اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى». «بار الها! تو پاک و منزّهى و تو را ستایش مىنمایم. الهى! از تو طلب مغفرت مىکنم».
و نیز این هم هست: «اللَّهُمَّ لَكَ سَجَدْتُ، وَبِكَ آمَنْتُ، وَلَكَ أَسْلَمْتُ، سَجَدَ وَجْهِىَ لِلَّذِى خَلَقَهُ وَصَوَّرَهُ، وَشَقَّ سَمْعَهُ وَبَصَرَهُ، فَتَبَارَكَ اللَّهُ أَحْسَنُ الْخَالِقِينَ». «الهى! براى تو سجده کردم، و به تو ایمان آوردم، و در مقابل فرمان تو تسلیم شدم، چهره ام براى پروردگارى که آن را خلق نمود، و صورت بخشید، و آن را زیبا آفرید، و عضو شنوایى و بینائى در آن قرار داد، سجده کرد. با برکت است پروردگارى که بهترین سازندگان است».
و از آن جمله است: «سُبُّوحٌ قُدُّوسٌ رَبُّنَا وَرَبُّ الْمَلَائِكَةِ وَالرُّوحِ». «پاک و منزّه است پروردگار ما و پروردگار فرشتگان و جبرائیل».
و از آن جمله است: «اللَّهُمَّ اغْفِرْ لِى ذَنْبِى كُلَّهُ دِقَّهُ وَجِلَّهُ وَأَوَّلَهُ وَآخِرَهُ وَعَلاَنِيَتَهُ وَسِرَّهُ». «بار الها! همهى گناهان مرا، اعم از کوچک و بزرگ، اول و آخر، آشکار و نهان، ببخشاى».
و از آن جمله است: «اللَّهُمَّ إِنِّى أَعُوذُ بِرِضَاكَ مِنْ سَخَطِكَ، وَبِمُعَافَاتِكَ مِنْ عُقُوبَتِكَ، وَأَعُوذُ بِكَ مِنْكَ، لاَ أُحْصِى ثَنَاءً عَلَيْكَ أَنْتَ كَمَا أَثْنَيْتَ عَلَى نَفْسِكَ». «بار الها! من از خشمت به خشنودى تو پناه مىبرم. الهى! از عذابت به عفو تو پناه مىبرم. الهى! از «عذاب خشم» تو، به تو پناه مىبرم. پروردگارا! آنچنان که حق ستایش تو است، نمىتوانم آنرا بجاى آورم، بدون تردید تو آن چنانى که خود فرموده اى».
و جز این نیست که آن حضرت جفرمود: «فَأَعِنِّي عَلَى نَفْسِكَ بِكَثْرَةِ السُّجُودِ». «که مرا بر خود به کثرت سجده کمک کن»؛ زیرا سجده، تعظیمی نهایی است، و آن معراج مؤمن است، و هنگامی که ملکیت از قید حیوانی رهایی مییابد، و هرکس که خود را زیر پردۀ الهی قرار دهد به مفیض خیر کمک کرده است.
رسول خدا جفرموده است: «امت من در روز قیامت در اثر سجده، سفید پیشانی و در اثر وضوء سفید دست و پاست».
میگویم که: مبنای عالم مثال بر آن مناسبتی است که ارواح با اجساد دارند، چنانکه جلوگیری روزهداران از خوردن و شرب و جماع به مهرزدن روی دهان و شرمگاه ظاهر گردیده است.