دفاع نور ایمانی از انگیزهای نفس حیوانی:
باید دانست که مدافعه نور ایمان از دواعی و انگیزهای نفس حیوانی و قلب در زندگی، نام جداگانهای دارد که به نام و وصف هر یکی رسول خدا جاهمیت قایل شده است، پس هرگاه عقل به ملکۀ دست یابد که از آن خاطرت حقی برخیزد و همچنین نفس به ملکهای دست یابد که این خاطرات را بپذیرد، این مقامی قرار میگیرد.
پس ملکه مدافع داعیه جزع، صبر بر مصیبت، نام دارد، و مستقرش قلب است.
و ملکه مدافع و فراغ، اجتهاد و صبر بر طاعت نام دارد.
و ملکۀ مدافع دواعی مخالفت به حدود شرعی از روی سستی به آنها یا میل به اضداد آنها، تقوی نام دارد.
و گاهی تقوی بر تمام مقامات لطایف سهگانه بلکه بر اعمالی که از آنها سرچشمه میگیرند، اطلاق میگردد، و بر همین استعمال اخیر قول خداوندی: ﴿هُدٗى لِّلۡمُتَّقِينَ٢ ٱلَّذِينَ يُؤۡمِنُونَ بِٱلۡغَيۡبِ﴾[البقرة: ۲-۳]. «براى پرهیزگاران رهنماست، کسانى که به غیب ایمان مىآورند» وارد شده است.
ملکه مدافع داعیه حرص، قناعت نام دارد.
ملکه مدافع داعیه تعجیل، تأنی نام دارد.
ملکه مدافع غضب، حلم نام دارد که جایگاهش قلب است.
ملکه مدافع شهوت فرج، عفت نام دارد.
ملکه مدافع بد دهنی و فحشگویی، سکوت و خاموشی نام دارد.
ملکه مدافع غلبه و ظهور، خمول نام دارد.
ملکه مدافع تلون در حب و بغض و غیره، استقامت نایده میشود.
علاوه بر اینها دواعی و انگیزهای زیادی دیگر نیز وجود دارد که مدافعین آنها، نامهایی دارند. مبحث همۀ آنها در باب اخلاق از این کتاب انشاء الله خواهند آمد.