گرفتن مال مردم:
رسول خدا جفرمود: «مَنْ أَخَذَ شِبْرًا مِنَ الأَرْضِ ظُلْمًا، طَوَّقُهُ يَوْمَ الْقِيَامَةِ مِنْ سَبْعِ أَرَضِينَ». «کسی که یک وجب زمین به ظلم تصرف کند، آن تا هفت طبق در روز قیامت طوق گردنش میشود».
من میگویم: تو چندین بار متوجه شدی که هر کاری که برخلاف مصلحت کشور باشد، و به سبب آن ایذا و تعدی بیاید، آن مستوجب لعن ملأاعلی قرار میگیرد، و عذاب به صورت عمل یا مجاور آن، برای او پیش میآید.
رسول خدا جفرمود: «عَلَى الْيَدِ مَا أَخَذَتْ». «آنچه دست بردارد، تاوانش بر اوست».
من میگویم: اصل و قانون در باب غصب و عاریت این است که عین آن برگردانیده شود، پس اگر برگردانیدن عینش متعذر گردد، باید مثلش برگردانیده شود.
رسول خدا جکاسۀ سالمی را به جای کاسۀ شکستهای تحویل داد، و شکسته را نگهداشت.
من میگویم: همین است اصل در باب تلفکردن مال مردم، و ظاهر سنت این است که در چیزهای قیمتی که عام و خاص بگویند که این یکی مانند آن دیگر است مانند کاسه به جای کاسه، جایز است که تاوان به مثل ادا شود، حضرت عثمان س در محضر صحابه ش بر مغرور [۳۴]قضاوت نمود که مانند فرزندانش بدهد.
[۳۴] مغرور کسی است که زنی او را فریب دهد که من آزادی هستم و با او ازدواج کند و برای او فرزندانی بزاید.