حجة الله البالغه - جلد دوم

عدت زن باردار و کنیز:

رسول خدا جفرمود: «لاَ تُوطَأُ حَامِلٌ حَتَّى تَضَعَ وَلاَ غَيْرُ ذَاتِ حَمْلٍ حَتَّى تَحِيضَ حَيْضَةً». «با زن بادار عمل جنسی قبل از وضع حمل نباید انجام گیرد، و هم‌چنین با زن غیر باردار مگر وقتی که از او یک حیض بیاید». و نیز فرمود: «كَيْفَ يَسْتَخْدِمُهُ وَهُوَ لاَ يَحِلُّ لَهُ، أَمْ كَيْفَ يُوَرِّثُهُ، وَهُوَ لا يَحِلُّ لَهُ». «که چگونه از او خدمت می‌گیرد حالانکه برای او حلال نیست، یا چگونه او را وارث قرار می‌دهد حالانکه برای او حلال نیست».

من می‌گویم: فلسفه استبراء این است که براءت رحم معلوم گردد تا اختلاط انساب پیش نیاید، پس هرگاه زن، باردار باشد تجربه بر این دلالت دارد که فرزند در این صورت دو شبیه برمی‌دارد: شباهت به کسی که او از آب آن آفریده شده است، و شباهت به کسی که در ایام حمل، او با مادرش عمل جنسی انجام داده است، چنانکه اثر حضرت عمر س آن را بیان داشته است، قول رسول خدا جنیز به آن اشاره نموده است که می‌فرماید: «لاَ يَحِلُّ لاِمْرِئٍ يُؤْمِنُ بِاللَّهِ وَالْيَوْمِ الآخِرِ أَنْ يَسْقِىَ مَاءَهُ لزَرْعَ غَيْرِهِ». «حلال نیست برای کسی که به خدا و روز قیامت ایمان دارد با آب خود مزرعۀ دیگری را آبیاری کند». معنی قول رسول خدا ج: «كَيْفَ يَسْتَخْدِمُهُ» این است که در نوزادی که بعد عمل جنسی با زن باردار، متولد باشد دو شباهت وجود دارد، و هر شباهتی حکمی دارد که با حکم آن شباهت دیگر، متناقض است، پس شباهت اول را برده قرار می‌دهد، و شباهت دوم او را فرزند درمی‌آورد، حکم اولی رقیت و وجوب خدمت برای آقاست و حکم دومی حرّیت و استحقاق میراث است، پس وقتی جماع سبب قرار گرفت تا احکام شرع در باره ولد ملتبس قرار گیرند از آن نهی گردید، والله أعلم.

***