عقل و آیین هردو، به قباحت مسکرات حکم میکنند:
باید دانست که زایل کردن عقل با به کار بردن مسکرات، عقل را صد درصد قبیح قرار میدهد، زیرا در آن انداختن نفس در ورطه بهیمیت و دور نگهداشتن آن از ملکیت است، و نیز تغییر خلق الله است که عقل را که خداوند به بنی نوع انسان مختص قرار داده است، زایل مینماید، و نیز مصلحت کشور و منزل را از بین میبرد و مال را ضایع میکند و خود را در معرض هیأت منکر قرار داده خندهآور کودکان مینماید.
خداوند همه این معانی را به صراحت یا به اشاره در این آیه جمع فرموده است: ﴿إِنَّمَا يُرِيدُ ٱلشَّيۡطَٰنُ أَن يُوقِعَ بَيۡنَكُمُ ٱلۡعَدَٰوَةَ﴾[المائدة: ٩۱]. «جز این نیست که شیطان میخواهد در میان شما دشمنی ایجاد نماید».
بنابر این، تمام اهل ادیان و مذاهب بر قبح آن اتفاق نظر نمودهاند و این آن چنان نیست که بعضی بصیرت ندارند پنداشتهاند که با در نظر گرفتن حکمت عملی چیز خوبی است، چرا که از آن طبیعت تقویت میشود؛ زیرا این پندار از باب اشتباه حکمت طبی با حکمت عملی است، و در حقیقت این دو تا باهم متغایر میباشند، و بسا اوقات بین آنها تجاذب و درگیری پدید میآید مانند قتال که طب آن را حرام قرار میدهد، زیرا در آن بنیه انسان در معرض از هم پاشیدگی است، حالانکه حفظ آن واجب است، و بسا اوقات حکمت عملی آن را واجب قرار میدهد، زیرا در آن صلاح کشور یا دفع عار و ننگ وجود دارد، و مانند عمل جنسی که طب آن را به هنگام پدید آمدن صورت طوقان و خطر اذیت شدن واجب قرار میدهد، و بسا اوقات حکمت عملی آن را در صورتی که ننگ و عار در بر داشته باشد یا برخلاف سنت راشده باشد حرام قرار میدهد.