حیات صحابه – جلد سوم

عملکرد ابوبکر در این باره و بیت المال در عهد وی

ابن سعد از سهل بن ابی حثمه و غیر وی روایت نموده، که: ابوبکر صدّیق سبیت المالی شناخته شده و مشهوری در سنح داشت [۴۷۴]و هیچ کس از آن حراست نمی‏نمود، به وی گفته شد: ای خلیفه رسول خدا: آیا کسی را بر بیت المال موظف نمی‏گردانی تا از آن بهره برداری و حراست کند؟ گفت: بر آن هراسی نیست، گفتم: چرا؟ گفت: بر آن قفل انداخته شده است، وی را عادت بر آن بود که آنچه را در آن می‏بود می‏داد، (و) چیزی در آن باقی نمی‏ماند. هنگامی که ابوبکر به مدینه کوچ کرد، آن را نیز تغییر داد، بیت المال خود را در همان منزلی گردانید که خود در آن بود، و از معادن قبلیه [۴۷۵]و از معادن جهینه مال زیادی برایش آمده بود، و معدن بنی سلیم نیز در خلافت ابوبکر گشایش یافت، و ازآن برایش صدقه آمد، که در بیت المال گذاشته می‏شد، و ابوبکر سآن را به صورت پاره‏های گداخته شده به مردم تقسیم می‏نمود، و برای هر صد انسان این قدر و این قدر می‏رسید، ومساوات را در تقسیم نمودن در میان مردم مراعات می‏نمود که: آزاد، غلام، نر، ماده، خرد و بزرگ در آن (برابر و مساوی) بودند، وی شتر، اسب و سلاح را خریداری می‏کرد، و در راه خدا می‏فرستاد، و سالی پیراهن‌هایی را که از اطراف آورده نشده بودند، خریداری نمود، در میان بیوه‏های اهل مدینه در زمستان تقسیم نمود.و هنگامی که ابوبکر سدرگذشت ودفن گردید، عمربن الخطاب سامین‏ها را طلب نمود و با آنها در بیت المال ابوبکر داخل شد، و عبدالرحمن بن عوف و عثمان بن عفّان ب، (غیر آن دو) همراهش بودند، و بیت المال را باز نمودند، و در آن دیناری و درهمی نیافتند، و یک پارچه کتانی را که مال در آن می‏بود یافتند و تکان داده شد، و از آن یک درهم یافتند، و همه برای ابوبکر سدعای رحمت نمودند، و در مدینه وزن کننده‏ای در عهد پیامبر خدا صبود، وی مالی را که نزد ابوبکر سمی‏بود وزن می‏نمود، آن وزن کننده پرسیده شد: آن مال‌هایی که به ابوبکر سآمد به چه حد رسیده بود؟ وی گفت: دویست هزار [۴۷۶]. این چنین در الکنز (۱۳۱/۳) آمده است [۴۷۷].

[۴۷۴] مکانی است در عوالی مدینه که منازل بنی حارث بن خزرج درآنجا موقعیت داشت. [۴۷۵] قبلیه منسوب به قبل است، و ناحیه‏ای است که در ساحل بحر موقعیت دارد، و در میان آن و مدینه پنج روی فاصله است. [۴۷۶] ابن سعد در طبقات (۳/ ۲۱۳). [۴۷۷] این نص با مراجعه به ابن سعد تصحیح شده است.