باب (۱):درباره این سخن الله متعال که میفرماید: ﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢا﴾[آل عمران: ۱۶٩]. (و کسانی را که در راه الله متعال کشته شدهاند، مرده مپندار) و یادی از ارواح شهدا
۱۰۶۸ـ عَنْ مَسْرُوقٍ سقَالَ سَأَلْنَا عَبْدَ اللَّهِ عَنْ هَذِهِ الآيَةِ ﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ يُرۡزَقُونَ١٦٩﴾[آل عمران: ۱۶٩]. قَالَ أَمَا إِنَّا قَدْ سَأَلْنَا عَنْ ذَلِكَ فَقَالَ «أَرْوَاحُهُمْ فِي جَوْفِ طَيْرٍ خُضْرٍ لَهَا قَنَادِيلُ مُعَلَّقَةٌ بِالْعَرْشِ تَسْرَحُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ شَاءَتْ ثُمَّ تَأْوِى إِلَى تِلْكَ الْقَنَادِيلِ فَاطَّلَعَ إِلَيْهِمْ رَبُّهُمُ اطِّلاَعَةً فَقَالَ هَلْ تَشْتَهُونَ شَيْئًا قَالُوا أَىَّ شَىْءٍ نَشْتَهِى وَنَحْنُ نَسْرَحُ مِنَ الْجَنَّةِ حَيْثُ شِئْنَا فَفَعَلَ ذَلِكَ بِهِمْ ثَلاَثَ مَرَّاتٍ فَلَمَّا رَأَوْا أَنَّهُمْ لَنْ يُتْرَكُوا مِنْ أَنْ يُسْأَلُوا قَالُوا يَا رَبِّ نُرِيدُ أَنْ تَرُدَّ أَرْوَاحَنَا فِي أَجْسَادِنَا حَتَّى نُقْتَلَ فِي سَبِيلِكَ مَرَّةً أُخْرَى. فَلَمَّا رَأَى أَنْ لَيْسَ لَهُمْ حَاجَةٌ تُرِكُوا». (م/۱۸٧٧)
ترجمه: مسروق س می-گوید: از عبدالله بن مسعود سدربارهی مفهوم این آیه پرسیدیم که الله متعال میفرماید: ﴿وَلَا تَحۡسَبَنَّ ٱلَّذِينَ قُتِلُواْ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ أَمۡوَٰتَۢاۚ بَلۡ أَحۡيَآءٌ عِندَ رَبِّهِمۡ يُرۡزَقُونَ١٦٩﴾«کسانی که در راه الله متعال کشته شدهاند، مرده مپندار؛ بلکه زندهاند و نزد پروردگارشان روزی میخورند».
عبدالله بن مسعود سگفت: ما در این باره از رسول الله صپرسیدیم. پیامبر اکرم صفرمود: «روح شهدا در پرندگان سبز رنگی وارد میشود. آن پرندگان، لانههایی به شکل چراغ دارند که به عرش آویزاناند و هر کجای بهشت که بخواهند به چرا میپردازند. سپس به همین لانههایشان برمیگردند. الله متعال نگاهی به آنان میاندازد و میفرماید: آیا آرزویی دارید؟ آنان میگویند: چه آرزویی داریم در حالی که هر کجای بهشت بخواهیم به تفریح و چرا میپردازیم. الله متعال سه بار سؤالش را تکرار مینماید. هنگامی که شهدا میبینند که سؤال ادامه دارد و رها نمیشوند، میگویند: پروردگارا! میخواهیم ارواحمان به جسدهایمان برگردند و یک بار دیگر در راه تو کشته شویم. وقتی الله متعال میبیند که نیازی ندارند، آنها را به حال خودشان میگذارد».