باب (۵۱): در مورد این سخن الله متعال که می‌فرماید: ﴿ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ﴾
۲۱٧۶ـ عَنْ عَلْقَمَةَ قَالَ: قَدِمْنَا الشَّامَ، فَأَتَانَا أَبُو الدَّرْدَاءِ سفَقَالَ: أَفِيكُمْ أَحَدٌ يَقْرَأُ عَلَى قِرَاءَةِ عَبْدِ اللَّهِ؟ فَقُلْتُ: نَعَمْ، أَنَا، قَالَ: فَكَيْفَ سَمِعْتَ عَبْدَ اللَّهِ يَقْرَأُ هَذِهِ الآيَةَ: ﴿وَٱلَّيۡلِ إِذَا يَغۡشَىٰ١﴾[اللیل: ۱]. قَالَ: سَمِعْتُهُ يَقْرَأُ: «وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى .... وَالذَّكَرِ وَالأُنْثَى»، قَالَ: وَأَنَا وَاللَّهِ هَكَذَا سَمِعْتُ رَسُولَ اللَّهِ صيَقْرَؤُهَا، وَلَكِنْ هَؤُلاَءِ يُرِيدُونَ أَنْ أَقْرَأَ: ﴿وَمَا خَلَقَ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ٣﴾[اللیل: ۳]. فَلاَ أُتَابِعُهُمْ. (م/۸۲۴)
ترجمه: علقمه می‌گوید: ما به سرزمین شام رفتیم. ابو درداء سآمد و گفت: آیا در میان شما کسی وجود دارد که بر اساس قرائت ابن مسعود بخواند؟ من گفتم: بلی، من هستم. پرسید: عبد الله آیه‌ی سوره‌ی لیل را چگونه می‌خواند؟ جواب دادم: من شنیدم که می‌خواند: «وَاللَّيْلِ إِذَا يَغْشَى .... وَالذَّكَرِ وَالأُنْثَى». ابو درداء سگفت: سوگند به الله، من هم شنیدم که رسول الله صآن را همینگونه می‌خواند؛ اما اینها می‌خواهند که من آن را ﴿وَمَا خَلَقَ ٱلذَّكَرَ وَٱلۡأُنثَىٰٓ٣﴾بخوانم؛ ولی من از اینها پیروی نخواهم کرد.
(قابل یاد آوری است که روایت مشهور و متواتر بر خلاف نظر ابن مسعود و ابودرداء است. علامه ملا علی قاری در عمدة القاری شرح صحیح بخاری می‌گوید: برخی گفته‌اند: نخست، قران کریم مانند قرائت ابن مسعود نازل گردید؛ سپس کلمه‌ی «وما خلق» بر آن افزوده شد؛ اما ابن مسعود و ابودرداء لاطلاع نشدند؛ ولی سایر مردم می‌دانستند. والله اعلم)