باب (۵۸): در مورد کسی که میگوید: مردم هلاک شدند
۱۸۲۳ـ عَنْ أَبِي هُرَيْرَةَ س: أَنَّ رَسُولَ اللَّهِ صقَالَ: «إِذَا قَالَ العَبدُ هَلَكَ النَّاسُ، فَهُوَ أَهْلَكُهُمْ» قَالَ أَبُو إِسْحَاقَ ـ وَ هُوَ ابنُ مُحَمَّد بنِ سُفيَانَ ـ: لاَ أَدْرِى «أَهْلَكَهُمْ» بِالنَّصْبِ أَوْ «أَهْلَكُهُمْ» بِالرَّفْعِ. (م/۲۶۲۳)
ترجمه: از ابوهریره سروایت است که رسول الله صفرمود: «هرگاه، بنده بگوید: مردم هلاک و نابود شدند، خودش زودتر از همه، هلاک و نابود میشود».
ابو اسحاق ؛محمد بن سفیان؛ میگوید: من نمیدانم که این روایت،«أَهْلَكَهُمْ»با نصب (فتحه)است (او مردم را هلاک و نابود ساخت). یا «أَهْلَكُهُمْ»با رفع (ضمه) است (زودتر از همه هلاک میشود).
(قابل یاد آوری است که نووی در شرح صحیح مسلم با ضمهی کاف را ترجیح داده و میگوید: این مذمت، شامل حال کسی میشود که از روی تکبر و خودپسندی و تحقیر مردم و فخرفروشی، این جمله را بر زبان آورد. و این، حرام است. ولی اگر کسی به علت نقصی که در دین مردم مشاهده میکند، این جمله را به عنوان همدردی و دلسوزی به زبان آورد، اشکالی ندارد).