ترجمه صحیح مسلم - جلد دوم

باب (۴۲): در مورد این سخن الله ﻷ که می‌فرماید: ﴿يَوۡمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ ٱمۡتَلَأۡتِ وَتَقُولُ هَلۡ مِن مَّزِيدٖ٣٠﴾[ق: ۳۰]. «روزی که به دوزخ می‌گوییم: آیا پُر شده‌ای‌؟ و او ندای هل من مزید سر می‌دهد»‌

۲۱۶٧ـ عَن عَبْدِ الْوَهَّابِ بْنِ عَطَاءٍ فِي قَوْلِهِ ﻷ: ﴿يَوۡمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ ٱمۡتَلَأۡتِ وَتَقُولُ هَلۡ مِن مَّزِيدٖ٣٠﴾فَأَخْبَرَنَا عَنْ سَعِيدٍ عَنْ قَتَادَةَ عَنْ أَنَسِ بْنِ مَالِكٍ سعَنِ النَّبِىِّ صأَنَّهُ قَالَ: «لاَ تَزَالُ جَهَنَّمُ يُلْقَى فِيهَا وَتَقُولُ: ﴿هَلۡ مِن مَّزِيدٖ﴾حَتَّى يَضَعَ رَبُّ الْعِزَّةِ فِيهَا قَدَمَهُ، فَيَنْزَوِى بَعْضُهَا إِلَى بَعْضٍ وَتَقُولُ: قَطْ قَطْ، بِعِزَّتِكَ وَكَرَمِكَ، وَلاَ يَزَالُ فِي الْجَنَّةِ فَضْلٌ حَتَّى يُنْشِئَ اللَّهُ لَهَا خَلْقًا، فَيُسْكِنَهُمْ فَضْلَ الْجَنَّةِ». (م/۲۸۴۸)

‏ترجمه: عبد الوهاب بن عطا در مورد آیه‌ی ﴿يَوۡمَ نَقُولُ لِجَهَنَّمَ هَلِ ٱمۡتَلَأۡتِ وَتَقُولُ هَلۡ مِن مَّزِيدٖ٣٠﴾[ق: ۳۰]. «روزی که به دوزخ می‌گوییم: آیا پر شده‌ای‌؟ و او ندای هل من مزید سر می‌دهد»به روایت از سعید از قتاده می‌گوید: انس بن مالک سگفت: نبی اکرم صفرمود: «همچنان جهنمیان را در جهنم می‌اندازند و جهنم می‌گوید: ﴿هَلۡ مِن مَّزِيدٖ﴾«آیا بیشتر از این هم هست؟»تا جایی که پروردگار صاحب عزت، قدم‌اش را در آن می‌گذارد. آنگاه، بخشی از دوزخ با بخشی دیگر، جمع می‌شود و می‌گوید: سوگند به عزت و کرم تو، بس است؛ بس است. و هم‌چنان در بهشت، جای اضافی وجود دارد تا اینکه الله متعال مخلوقاتی برای آن می‌آفریند و در جای اضافی آن، اسکان می‌دهد».