حجة الله البالغه - جلد اول

انسان شایستگی تکلیف را دارد:

من می‌گویم: بنابراین، قول خداوندی: ﴿إِنَّهُۥ كَانَ ظَلُومٗا جَهُولٗا﴾[الأحزاب: ٧۲]. علت قرار گرفته است، زیرا ظلوم کسی است که عادل نباشد، ولی می‌تواند عدالت و انصاف بجا بیاورد، و جهول کسی است که عالم و دانا نباشد، ولی می‌تواند علم و دانش کسب نماید، و هرچه غیر از انسان هستند یا عالم و عادل‌اند که ظلم و جهل به آن راه نمی‌یابد مانند فرشتگان، یا عالم و عادل نیستند و نمی‌توانند آن را تحصیل نمایند مانند حیوانات، و کسی شایسته مکلف‌بودن و لایق آنست که بالقوه کمال داشته باشد، اگرچه بالفعل فاقد آنست، و لام در قول خداوندی ﴿لِّيُعَذِّبَ﴾[الأحزاب: ٧۳]. لام عاقبت است گویا فرموده: سرانجام به دوش‌کشیدن بار امانت، تعذیب و تنعیم است.