حجة الله البالغه - جلد اول

فهرست کتاب

اجتماع دو نیروی ملکی و حیوانی:

اجتماع دو نیروی ملکی و حیوانی:

جمع‌شدن این دو نیرو در انسان به دو صورت می‌تواند باشد: گاهی به صورت تجاذب و کشش جمع می‌شوند که هریکی در تلاش مقتضایش کامل می‌باشد منت‌های هدفش را در نظر گرفته روش طبیعی خود را دنبال می‌کند.

پس لازم است که بین آنها تجاذب و کشمکش پدید آید، پس اگر این یکی غالب‌اید آثار آن دیگر از بین می‌روند و برعکس.

و گاهی با صلح و آشتی کنار هم قرار می‌گیرند به این طور که قوۀ ملکی از خواستۀ مقتضای خالصش پایین بیاید به‌سوی آنچه به آن نزدیک است از قبیل عقل و سخاوت نفس و عفت طبع و بویژه ایثار نفع دیگران بر نفع خویش و نظر دوختن بر آخرت بجای دنیا و دوستی نظافت در تمام متعلقات خویش.

و نیروی حیوانی از خاصه مقتضای خویش ترقی نماید، به‌سوی آنچه از رای کلی بعید و منافی نباشد و بدین شکل باهم صلح و آشتی نمایند و از آنها مزاجی پدید‌اید که در آن تخالفی نباشد.

و برای هریکی از دو پایۀ ملکی و حیوانی و اجتماع آنها، دو طرف و وسط و قریب به آن و آنچه به یک طرف و یا به وسط نزدیک می‌باشد وجود دارد.