مجازات در نفس بنده یا بدن یا مال او پدید میآید:
باز مجازات گاهی در نفس بنده پدید میآید، بدین صورت که انبساط و آرامش یا انقباض و پریشانی بر او ایجاد میکند و گاهی در بدنش پدید میآورد، مانند امراضی که از هجوم غم و ترس ایجاد میگردند و مانند بیهوششدن آن حضرت ج قبل از نبوت در اثر کشف عورت، و گاهی در مال و اهل و اولاد پدید میآورد، و گاهی به ملایکه و مردم و حیوانها الهام میشود تا با او به خوبی یا بدی رفتار کنند، و گاهی به خیر و شر در اثر الهامات و حوالههایی نزدیک میگردد.
و هرکسی که آنچه را ما ذکر نمودیم درک کند و هر چیزی را سر جایش بگذارد از اشکالات زیادی راحت میشود مانند تعارض احادیث دال بر این که نیکی سبب ازدیاد رزق میشود و فجور باعث نقصای آن قرار میگیرد و یا احادیثی که دلالت دارند بر این که به فاجران در این جهان خوبیهایی عنایت میگردد، و مبتلا به بلاها بیشتر کسانی میباشند که با انبیاء † شباهت بیشتری دارند و امثال این، والله أعلم.