حجة الله البالغه - جلد اول

شرایع پیامبران بنا به مصالح و اسبابی، مختلف شدند:

باید دانست که اختلاف شرایع انبیاء †مبتنی بر چند سبب و مصالح است، و این از آنجاست که شعایر الله به این خاطر شعایر قرار گرفتند که برای آنها آمادگی وجود داشت، و در مشروعیت مقادیر وضع مکلفین و عادات آنها ملاحظه می‌گردد.

چون طبیعت قوم نوح ÷در نهایت قوت و شدت قرار گرفته بود چنان‌که خداوند به آن آگهی داده است لازم بود که برای همیشه دستور روزه به آنها داده شود تا با شدت حیوانیت آنان مبارزه گردد، و چون طبیعت این امت ضعیف است از آن باز داشته شدند، همچنین خداوند اموال غنیمت را برای گذشتگان حلال قرار نداده بود و چون ضعف ما را ملاحظه فرمود آنها را برای ما حلال گردانید، وچون هدف انبیاء †اصلاح آن چیزی است که پیش مردم وجود دارد از قبیل منافع و نیازها، لذا برخلاف مألوفات آنها دستور داده نخواهد شد إلا ما شاء الله، و مظان مصالح به اختلاف عادت و زمان مختلف می‌باشد. بنابراین، جایز است که نسخ واقع شود، و این به آن طبیبی می‌ماند که می‌خواهد طبایع را یکنواخت و معتدل نگاه دارد، لذا نسخه‌های او بر حسب اختلاف اشخاص و زمان مختلف می‌باشند، پس به جوانان دستوراتی می‌دهد که برای پیرمردان نمی‌دهد، در تابستان دستور می‌دهد که در فضا بخوابند، زیرا مظنۀ اعتدال در آن هست، و در زمستان دستور می‌دهد که در اتاق بخوابند، زیرا مظنۀ سردی است.