حجة الله البالغه - جلد اول

۱- بالاترین تعبیر آنست که کلام به خاطر آن آورده شده و احتمال معنی دیگری را نداشته باشد:

بالاترین آن، همان است که راجع به ثبوت حکم موضوع له عیناً، و سوق‌دادن کلام به خاطر مفیدبودنش در آن، مصرّح باشد و احتمال معنی دیگری را نداشته باشد، و پشت سرش آنست که یکی از قیود ثلاثه در آن مفقود گردد، بدین صورت که حکم برای عنوان عامی، ثابت گردد که جمعی از مسمیات را در بر گیرد، به صورت شمول و یا به صورت بدل، مانند کلمه الناس، مسلمون، قوم، رجال و اسمای اشاره، به شرطی که صله‌اش عام باشد یا متصف به صفت عام قرار گیرد، و همچنین منفی به لای نفی جنس؛ زیرا بسیاری اوقات تخصیص به عام ملحق می‌گردد، یا کلام برای این افاده سوق داده نشده است، اگرچه آن افاده به صورت معنی التزامی مفهوم گردد، چنانکه کسی بگوید: «جاءني زيد الفاضل» به نسبت فضل، یا بگوید: «جاءني الفقير» به نسبت فقر که معنی فضل و فقر به صورت معنی التزامی مفهوم می‌باشند.