مجتهدان در مذهب:
پس این تخریج نامیده می‌شد و به آن می‌گفتند: «القول المخرج لفلان كذا» و می‌گفتند: موافق به مذهب یا اصل یا قول فلان جواب مسئله از این قرار است و به این دسته گفته می‌شد «الـمجتهدون في المذهب» آن کس که گفته است «من حفظ المبسوط كان مجتهداً» هدفش همین اجتهاد روی همین اصل بوده است، یعنی اگرچه اصلاً علم روایت و حدیث را نداشته باشد، پس در هر مذهبی تخریج، به کثرت پدیدار گشت، پس اصحاب هرکدام مذهب که شهرت بیشتری می‌داشتند عهده قضا و افتا به آن‌ها سپرده می‌شد، و تصانیف‌شان در میان مردم شهرت می‌یافت و به تدریس آن‌ها توجه مبذول می‌گشت و بدین شکل در جهان گسترش می‌یافتند، و اصحاب هرکدام مذهبی که خاموش می‌ماند و عهده قضا و فتوی به دوش نمی‌گرفتند، مردم به‌سوی آنان رغبت نمی‌کردند مذهب‌شان پس از مدتی از بین می‌رفت.