قاعده در مجازات خارجی:
قاعده مجازات خارجی این است که در لابلای اسباب پدید می‌آید، پس هرکسی که بر این اسباب را احاطه نماید و نظام برخاسته از این اسباب در نزدش مجسم گردد، قطعاً خواهد دانست که حق هیچ گناهکاری را ترک نمی‌کند، مگر این که در این جهان، با ملاحظه آن نظام، او را مجازات می‌کنند، پس به گونه‌ای درمی‌آید که هرگاه اسباب از تنعیم و تعذیبش ساکن بمانند در اثر اعمال صالح شاد و به سبب اعمال فاجره معذب گردد.
و هرگاه اسباب برای اذیت و آزارش فراهم گردند و او شخص نیک و صالح باشد پس برطرف‌شدن اسباب در اثر معارض قرارگرفتن نیک‌بودنش، قبیح نمی‌باشد، بلکه اعمال او وسیله برطرف‌شدن بلا، یا تخفیف آن و یا وسیله انعامش قرار می‌گیرند، و اگر شخص فاسق باشد اعمالش وسیله ازاله نعمتش قرار می‌گیرند، پس او گویا معارض با اسباب می‌باشد و اگر اسباب مناسب با اعمال فراهم گردند، پس در این صورت به او کمک چشم‌گیری انجام می‌گیرد.