حجة الله البالغه - جلد اول

۳- اعمالی که از معاملات بر می‌خیزند:

و مسایل زندگی که خداوند برای بندگان مقرر کرده است عبارتند از: برداشت از زمین مباح، چراندن حیوانات، کشاورزی، صنعت، تجارت و سیاست کشور و ملت، و هرکسبی که غیر از این‌ها باشد آن در تمدن دخالتی نخواهد داشت.

بعضی به‌سوی کسب‌هایی روی می‌آورند که به ضرر جامعه تمام می‌شوند، مانند دزدی و غصب که همۀ این‌ها کشور را از بین خواهند برد، لذا به مردم الهام گردیده است که همه این‌ها حرام می‌باشند، و روی این، بین مردم اجماع منعقد گردیده است، اگرچه نافرمانان به اعتبار غلو نفسانی خویش، به این امور مرتکب می‌شوند، شاهان عادل در از بین‌بردن اینگونه امور می‌کوشند، و چون برخی متوجه می‌شوند که پادشاهان عادل از اینگونه امور جلوگیری می‌نمایند چارۀ دیگری می‌اندیشند که ادعای دروغین می‌نمایند، و به دروغ قسم می‌خورند و یا به دروغ گواهی می‌دهند یا در کیل و وزن کم و کاست بجا می‌آورند و یا به معاملات قمار و ربا دست می‌زنند، حکم همه این امور مانند حکم کسب‌های مضر دیگر است، گرفتن عوارض بیجا مانند راهزنی است، بلکه از آن هم بدتر است.