حجة الله البالغه - جلد اول

فهرست کتاب

هرگاه صحابه کاری بکنند که شباهت به اندازه‌گیری داشت:

هرگاه صحابه کاری بکنند که شباهت به اندازه‌گیری داشت:

و هرکجا مشاهده گردیده است که صحابه و تابعین چنین کارهایی را کرده‌اند که شباهت به اندازه‌گیری داشت هدف آن‌ها مصلحت و ترغیب یا بیان مفسده و ترهیب بوده است، و آن‌ها را به طور مثال استعمال نموده‌اند هدف آن‌ها ویژه آن‌ها نبوده است بلکه هدف‌شان معانی بوده است اگرچه در ظاهر، امر، بر مردم مشتبه درآمده است.

و هرکجا که شرع عوض ‌نمودن مقداری را به قیمتش اجازه داده است مانند بنت مخاص به قیمتش بنا به قولی، به فرض تسلیم، آن هم نوعی از تقدیر است، زیرا نمی‌توان تقدیر را استقصاء نمود بگونه‌ای که منجر به تضییق باشد، ولی بسا اوقات به امری مقدر می‌گردد که شامل چیزهای زیادی باشد مانند خود بنت مخاض، زیرا بسا اوقات بنت مخاض از بنت مخاض دیگری گران‌ قیمت‌تر می‌باشد و بسا اوقات مقدرنمودن به قیمت تقدیری در حد معلومی می‌باشد مانند تقدیر نصاب بریدن دست به چنین چیزی که قیمتش یک چهارم دینار یا سه درهم باشد.