مقامات مسلم در شرع:
باز شرایع الهی این معرفت دقیق را در نفوس آنها به سه مقام جایگزین کرد که آنها نزد آنان مسلم، و بین آنها از مشهورات بدیهی، به حساب میآیند.
یکی این که خداوند منعم است، و بجاآوری شکر به منعم واجب است، و عبادت نوعی از شگرگزاری بر نعمتهای اوست.
دوم این که او روگردانان و ترککنندگان عبادت خود در دنیا را سختترین سزا خواهد داد.
سوم این که، او در آخرت به فرمانبرداران خویش پاداش و به نافرمانان کیفر خواهد داد، پس از اینجا سه نوع علم گسترش یافت: یکی علم به تذکیر آلاء الله. دوم علم به تذکیر ایام الله. سوم علم به تذکیر به آنچه که بعد از مرگ میگذرد. و قرآن در حقیقت برای توضیح این علوم نازل شده است. و توجه به شرح این علوم، بسیار بزرگ و مهمّ است؛ زیرا در اصل در فطرت انسان، میلی بهسوی پروردگارش بودیعت گذاشته شده است، و این میل امری است بسیار دقیق که بدون سرشت و مظنهاش مجسم نمیشود، و سرشت و مظنهاش بنابر آنچه وجدان ثابت کرده است ایمانآوردن به این است که، عبادت حق خدا بر بندگان است؛ زیرا او منعم آنهاست و آنها را بر کردارشان مجازات مینماید، پس هرکسی که اراده را انکار نماید و یا ثبوت حق او تعالی بر بندگان را قبول نکند و یا منکر مجازات باشد، او دهری است که فطرت سالمی ندارد، زیرا او مظنۀ میل فطری که در طبیعتش بودیعت گذاشته شده بود را از این برده و فاسد کرده است و نیز مظنه میل فطری را بر نائب و خلیفه و جانشین خدا فاسد کرده است.