حیات صحابه – جلد پنجم

پیامبر صو ابتدا نمودن از خودش به دعا و اجتنابش از سجع [۷۵۴]

ابن ابی شیبه، احمد، ابوداود، نسائی و غیر ایشان از ابی بن کعب سروایت نموده‏اند که گفت: رسول خدا صوقتی که برای کسی دعا می‏نمود، از نفس خودش شروع می‏نمود، روزی موسی ÷را یاد نمود و گفت: «رحمت خدا بر ما باد و بر موسی، اگر صبر می‏نمود، از همراهش شگفت انگیزترین چیزها را می‏دید، ولی وی گفت:

﴿إِن سَأَلۡتُكَ عَن شَيۡءِۢ بَعۡدَهَا فَلَا تُصَٰحِبۡنِيۖ قَدۡ بَلَغۡتَ مِن لَّدُنِّي عُذۡرٗا﴾[الکهف: ۷۶].

ترجمه: «اگر تو را بعد از این از چیزی پرسیدم، از همراهی من دست بردار، چون تو از جانب من معذور شناخته شدی».

و آن را طولانی [۷۵۵]نمود [۷۵۶]. ترمذی مثل این را روایت نموده، و این قولش را ذکر ننموده: روزی موسی ÷را یاد نمود... تا آخرش، و گفته: حسن، غریب و صحیح است. این چنین در الکنز (۲۹۰/۱) آمده است. و طبرانی این را به اسناد حسن از ابوایوب سبه این لفظ روایت نموده: وقتی دعا می‏نمود ازخودش شروع می‏کرد [۷۵۷]. این چنین در المجمع آمده. ابن ابی شیبه از شعبی روایت نموده، که گفت: عایشه لبرای واعظ مدینه ابن [ابی] السائب گفت: از سجع در دعا اجتناب نما، چون من با رسول خدا صو یارانش همره بودم و آن‏ها را ملازمت نمودم، ایشان اینطور نمی‏نمودند [۷۵۸]. این چنین در الکنز (۲۹۲/۱) آمده است.

[۷۵۴] الفاظ همانند و مشابهی که در اواخر جملات نثر می‏آید «سجع» گفته می‏شود چنانکه همین گونه الفاظ را در نظم قافیه می‏گویند. [۷۵۵] یعنی پیامبر صکلمه اخیر را که «عذرا» است طولانی خواند. [۷۵۶] صحیح. ابوداوود (۳۹۱۴) ترمذی (۲۹۳۴) آلبانی آن را صحیح دانسته و آخر آن را حسن دانسته است. [۷۵۷] صحیح. طبرانی و هیثمی آن را در المجمع (۱۰/ ۱۵۲) حسن دانسته است. آلبانی آن را در صحیح الجامع (۴۷۲۰) صحیح دانسته است. [۷۵۸] صحیح. ابن حبان (۹۷۸).