حیات صحابه – جلد پنجم

آنچه از اقوال اصحاب شدرباره قوت ایمان گذشت

در صفت اصحاب قول ابن عمر ب- وقتی که پرسیده شد: آیا اصحاب پیامبر صخنده می‏نمودند - گذشت: گفت: آری، و ایمان در قلبهایشان بزرگتر از کوه‏ها بود. و قول عمار در تحمل سختی‏ها گذشت: قلبم را مطمئن به ایمان می‏یابم، البته هنگامی که رسول خدا صبه او گفت: «قلبت را چگونه می‏یابی؟» آن هم هنگامی که مشرکین وی را گرفتند و تا این که خدایان آن‏ها را به خوبی یاد نکرد رهایش نکردند [۱۵۲]. این را ابونعیم در الحلیه و ابن سعد از ابوعبیده روایت نموده‏اند، و این چنین این را از ابوعبیده ابن جریر و بیهقی، چنان که در تفسیر ابن کثیر (۵۸۷/۲) آمده، روایت کرده‏اند. و قول ابوبکر در جانشین تعیین نمودن گذشت: آیا مرا از پروردگارم می‏ترسانید؟ می‏گویم: بار خدایا، من بر آن‏ها بهترین اهل تو را جانشین تعیین نمودم، و در روایت دیگری آمده است: من به خدا و عمر از شما داناترم. و گفتار عمر سدر تقسیم همه آنچه در بیت المال وجود داشت برای مردی که همراه او درباره نگهداری مال برای دشمن یا حادثه‏ای صحبت نمود، گذشت: شیطان این سخن را بر زبان تو جاری ساخت، خداوند حجت و دلیل آن را به من تلقین نموده و از شر آن حفظم نموده است، برای آن آنچه را آماده می‏کنم که رسول خدا صبرایش آماده نموده بود: طاعت خداوند ﻷو رسول وی. و در روایت دیگری آمده است: به خدا سوگند، به خاطر فردا از خداوند نافرمانی نمی‏کنم. و در روایت دیگری آمده است: برای آن‏ها تقوای خداوند تعالی را آماده می‏سازم:

﴿وَمَن يَتَّقِ ٱللَّهَ يَجۡعَل لَّهُۥ مَخۡرَجٗا﴾[الطلاق: ۲].

ترجمه: «و کسی که از خدا بترسد، خداوند برایش گشایشی می‏گرداند».

و قول علی سدر رغبت و علاقمندی اصحاب به انفاق گذشت: ایمان بنده‏ای تا آن وقت تصدیق نمی‏شود که به آنچه نزد خداست از آنچه در دست خودش است مطمئن‏تر نباشد. البته این را در وقتی گفت که خواست به سائلی انفاق نماید، و فاطمه لگفت: فقط شش درهم را برای آرد گذاشته‏ام. و قول عامر ابن ربیعه سدر رد نمودن مال گذشت: من به آن زمینت نیازی ندارم، امروز سوره‏ای نازل شده است که ما را از دنیا غافل گردانیده است:

﴿ٱقۡتَرَبَ لِلنَّاسِ حِسَابُهُمۡ وَهُمۡ فِي غَفۡلَةٖ مُّعۡرِضُونَ ١﴾[الانبیاء: ۱].

ترجمه: «حساب مردم نزدیک شده است و آنان در غفلتی روی گردان‏اند».

و به روایت از عایشه لگذشت که وی گفت: اسیدبن حضیر ساز جمله فضلا بود، و می‏گفت: اگر بر یکی از این حالت‏های سه گانه قرار داشته باشم، از اهل جنتم و در آن شکی ندارم: هنگامی که قرآن تلاوت می‏کنم و هنگامی که آن را می‏شنوم و وقتی که خطبه پیامبر خدا صرا می‏شنوم، و وقتی که برای تشیع جنازه‏ای حاضر می‏گردم، و هرگز در جنازه‏ای حاضر نشده‏ام، که برای نفس خودم سوای آنچه را با وی انجام می‏گیرد و او به طرف آن می‏رود زمزمه نموده باشم. این را حاکم (۳۸۸/۳) روایت نموده و گفته این حدیث از اسناد صحیح برخوردار است، ولی بخاری و مسلم آن را روایت ننموده‏اند. و ذهبی گفته: صحیح است.

[۱۵۲] ضعیف. بیهقی (۸/ ۲۰۸) طبری (۱۴/ ۱۸۲) سندش مرسل است.