قول ابوبکر صدیق و ابن عباس لدرباره دجال
ابن ابی شیبه از سعیدبن مسیب روایت نموده، که گفت: ابوبکر سفرمود: آیا در عراق زمینی هست که به آن خراسان گفته میشود؟ گفتند: بلی، فرمود: دجال از همانجا بیرون میآید. و نزد نعیم بن حماد در الفتن از ابوبکر صدیق سروایت است که گفت: دجال از یهودیه مرو [۷۷]بیرون میآید. این چنین در الکنز (۲۶۳/۷) آمده است. و ابن جریر از عبداللَّه بن ابی ملیکه روایت نموده، که گفت: روزی صبحگاهان نزد ابن عباس برفتم، گفت: امشب تا صبح خواب نرفتم، پرسیدم: چرا؟ گفت: گفتند: ستاره دنباله دار آشکار شده است،آن گاه ترسیدم که دود آمده باشد [۷۸]، لذا تا صبح خواب نرفتم. این چنین این را ابن ابی حاتم از عبداللَّه بن ابی ملیکه از ابن عباس روایت نموده، و این اسناد تا ابن عباس صحیح است. این چنین در تفسیر ابن کثیر (۱۳۹/۴) آمده است. و حاکم (۴۵۹/۴) این را از ابن ابی ملیکه همانند آن روایت کرده، مگر این که در روایت وی آمده: آن گاه ترسیدم که دجال آمده باشد. حاکم میگوید: این حدیث به شرط بخاری و مسلم صحیح است، ولی آن دو این را روایت ننمودهاند، و ذهبی هم با وی موافقت نموده است.
[۷۷] نام محلهای است از یهود. [۷۸] هدف از دود همان «دخان» مذکور در قرآن که یکی از نشانهای قیامت است میباشد.م.