حیات صحابه – جلد پنجم

ابن مسعود و تعلیم قرآن و ترغیبش به آن برگردد و قرآن بیاموزد

طبرانی از عبداللَّه بن مسعود سروایت نموده که: وی آیه‏ای را به مردی تعلیم می‏داد و می‏خواند، و بعد از آن می‏گفت: این از آنچه آفتاب بر آن طلوع نموده بهتر است - یا از آنچه بر روی زمین است -، و این سخن را در همه قرآن می‏گفت. و در روایتی آمده: ابن مسعود وقتی صبح می‏نمود، مردم در منزلش نزد وی می‏آمدند، می‏گفت: در جاهایتان باشید، بعد از آن کنارشان عبور می‏نمود و به آنان قرآن را می‏آموخت، و می‏گفت: ای فلان در کدام سوره هستی؟ و او برایش خبر می‏داد که در کدام آیت است، و او همان آیتی را شروع می‏نمود، که دنبال آن قرار داشت، و باز می‏گفت: آن را فراگیر، که برایت از آنچه در میان آسمان و زمین است، بهتر است، و آن مرد در مورد همان آیت بر این باور می‏شد، که در قرآن از آن بهتر نیست، باز کنار دیگری عبور می‏نمود، و در مورد آیتی [که می‏خواند] برایش مثل قولی قبلی را می‏گفت، تا این که آن را به همه‌شان می‏گفت. هیثمی (۱۶۷/۷) می‏گوید: همه‏اش را طبرانی روایت نموده، و رجال همه‏اش ثقه‏اند. و بزار از ابن مسعود روایت نموده، که وی می‏گفت: به این قرآن چنگ زنید، چون قرآن مهمانی خداست، و کسی از شما که توانست چیزی از مهمانی خدا بگیرد، باید این کار را انجام دهد، به دلیل این که علم منوط به فرا گرفتن است. هیثمی (۱۲۹/۱) می‏گوید: بزار این را در حدیث طویلی روایت نموده، و رجال آن ثقه دانسته شده‏اند. و نزد ابونعیم در الحلیه (۱۳۰/۱) از ابن مسعود روایت است که گفت: این قرآن مهمانی خداست، کسی که از شما توانست چیزی از آن را بیاموزد، باید این کار را انجام بدهد، چون خالی‏ترین خانه‏ها از خیر خانه‏ای است، که در آن از کتاب خدا چیزی نیست، و خانه‏ای که در آن از کتاب خدا چیزی نیست، چون خانه خراب است که آباد کننده‏ای ندارد، و شیطان از خانه‏ای که در آن سوره بقره شنیده می‏شود بیرون می‏گردد.