حیات صحابه – جلد پنجم

ابوموسی و تعلیم قرآن در جامع بصره

ابن سعد (۱۶۲/۴) از انس به مالک روایت نموده، که گفت: اشعری مرا نزد عمر سفرستاد، عمر گفت: اشعری را چگونه ترک نمودی؟ به او گفتم: وی را در حالی ترک نمودم، که به مردم قرآن می‏آموخت گفت: وی عاقل و زیرک است، ولی این سخن را به گوشش نرسان. بعد از آن به من گفت: اعراب را چگونه ترک نمودی؟ گفتم: اشعری‏ها را؟ گفت: نخیر، بلکه اهل بصره را، گفتم: آنان اگر این را بنشوند، برای‌شان گران تمام می‏شود، گفت: پس این را به آنان نرسان، آنان اعراب‏اند، مگر این که خداوند مردی را جهاد در راه خدا نصیب گرداند. و ابونعیم در الحلیه (۲۵۶/۱) از ابورجای عطاردی روایت نموده، که گفت: ابوموسی اشعری در این مسجد، مسجد بصره دور ما می‏گشت، و در حلقه ما می‏نشست، و انگار که من به سویش در میان دو جامه سفید نگاه می‏کنم، و او به من قرآن می‏آموزد، و این سوره را از وی فرا گرفتم:

﴿ٱقۡرَأۡ بِٱسۡمِ رَبِّكَ ٱلَّذِي خَلَقَ ١﴾[العلق: ۱].

ترجمه: «بخوان به نام پروردگارت، ذاتیکه آفریده است».

ابورجاء گفت: این نخستین سوره‏ای بود که بر محمد رسول خدا صنازل شد.