حیات صحابه – جلد پنجم

حدیث انس و ابوذر درباره این که چگونه خداوند مردم را حشر می‏کند

بیهقی در الاسماء و الصفات (ص۳۵۶) از انس بن مالک سروایت نموده که: از پیامبر صپرسیده شد: چگونه کافر در روز قیامت بر رویش حشر می‏شود؟ فرمود: «کسی که او را در دنیا بر پاهایش روان ساخت، قادر است که او را در روز قیامت بر رویش روان سازد» [۴۴]. این را بخاری، مسلم، احمد، نسائی، ابن ابی حاتم، حاکم و غیر ایشان همانند آن از انس، چنانکه در الکنز (۲۸/۷) آمده، روایت کرده‏اند. احمد از حذیفه بن اسید روایت نموده، که گفت: ابوذر سبرخاست و گفت: ای بنی غفار بگویید و سوگند مخورید، چون صادق تصدیق شده صبرایم حدیث بیان داشته که مردم به سه گروه و فوج حشر [۴۵]می‏شوند: گروهی که سوار و سیر می‏باشند و لباس هم دارند، گروهی که پیاده راه می‏روند و سعی می‏کنند و گروهی که فرشتگان آنان را بر روی‏هایشان می‏کشند و به‌سوی آتش حشرشان می‏نمایند، آن گاه گوینده‏ای از ایشان گفت: این دو گروه را شناختیم، آنانی را که پیاده می‏روند و سعی می‏کنند چه شده است؟ گفت: خداوند ﻷآفتی را بر سواری‌ها نازل می‏کند، تا این که سواریی باقی نمی‏ماند، تا جایی که شخص باغ خوش منظر خود را به عوض شتر پیری می‏دهد و آن را نمی‏یابد [۴۶]. این چنین در تفسیر ابن کثیر (۶۵/۳) آمده است. حاکم (۵۶۴/۴) این را از حذیفه از ابوذر همانند آن رایت نموده است، و گفته: این حدیث تا ولید بن جمیع اسنادش صحیح است، ولی بخاری و مسلم آن را روایت نکرده‏اند، و ذهبی می‏گوید: مسلم در متابعات از ولید روایت نموده، و نسائی آن را حجّت آورده است.

[۴۴] بخاری (۴۷۶۰) مسلم (۲۸۰۶). [۴۵] هدف از این حشر، همان حشری است که قبل از روز قیامت به طرف شام انجام می‏شود. [۴۶] ضعیف منکر. احمد (۵/ ۱۶۴) نسائی (۴/ ۱۱۶) (۲۰۶۸) در سند آن ولید بن جمیع است که ابن حجر درباره اش می گوید: صدوق است و دچار وهم می شود. نگا: ضعیف الترغیب (۲۰۸۹).