حیات صحابه – جلد پنجم

حدیث ابوهریره و طلق‏بن علی درباره بنای مسجد نبوی

احمد از ابوهریره سروایت نموده که: آنان خشت را برای بنای مسجد حمل می‏نمودند، و رسول خدا صهمراه‌شان بود، می‏گوید: در حالی با پیامبر خد ا صروبرو شدم، که خشتی را بر شکم خود گذاشته و حمل می‏نمود، گمان نمودم که برای وی سنگین است و باعث تکلیفش گردیده است، بنابراین گفتم: ای رسول خدا، آن را به من بده، فرمود: «ای ابوهریره تکه دیگری را بگیر، چون زندگی غیر از زندگی آخرت نیست» [۱۹۵]. هیثمی (۹/۲) می‏گوید: رجال آن رجال صحیح‏اند [۱۹۶]. و احمد و طبرانی از طلق بن علی سروایت نموده‏اند که گفت: مسجد را با رسول خدا صبنا نمودم، وی می‏گفت: «یمامی را به گِل نزدیک کن [۱۹۷]چون او از همه‌تان در بهم زدن گل خوب‏تر است و از همه‌تان بازوهای محکم‏تر و قوی‏تر دارد» [۱۹۸]. هیثمی (۹/۲) می‏گوید: این را احمد و طبرانی در الکبیر روایت نموده‏اند، و رجال آن موثق‌اند. و نزد احمد هم چنین از وی روایت است که گفت: در حالی نزد پیامبر صآمدم، که یارانش مسجد را بنا می‏نمودند، می‏گوید: گویا که از عمل آنان خوشش نیامد، می‏افزاید: پس بیلچه را گرفتم و گل را با آن بهم زدم، می‏گوید: گویا که از بیل گرفتن و کارم خوشش آمد، بنابراین فرمود: «حنفی [۱۹۹]را در کار گل بگذارید، چون وی از شما در کار گل استوارتر است» [۲۰۰]. هیثمی (۹/۲) می‏گوید: در این ایوب بن عتبه آمده، و در مورد ثقه بودنش اختلاف شده است.

[۱۹۵] سند آن صحیح است. احمد (۲/ ۳۸۱) به شماره (۸۹۳۱). [۱۹۶] اگر هدف در اینجا بنای مسجد نبوی در مدینه باشد، آن هم در ابتدای کار، درست و صحیح این است که ابوهریره در آن حضور نداشته، چون وی سال هفتم هجری، به مدینه هجرت نموده است، ولی اگر هدف کارهای بعدی بالای مسجد، یا بنای مسجد دیگری بوده باشد، در آن صورت اشکالی وجود ندارد، چون در نص، برخلاف عنوان، که از طرف محققین بالای کتاب وضع شده، تصریح به چشم نمی‏خورد، که تاکید بر بودن مسجد نبوی نماید. واللَّه اعلم. م. [۱۹۷] پیامبر صیکی از یارانش را امر می‏کند، که طلق بن علی یمامی را به گل نزدیک سازد. [۱۹۸] حسن. طبرانی (۸/ ۴۰۲) ابن حبان (۱۱۲۲). [۱۹۹] نسبت به‌سوی بنی حنیف است، که طلق از آنان بود. [۲۰۰] ضعیف. طبرانی (۸/ ۴۰۲) ابن عدی (۱/ ۳۴۵) در آن روایت ایوب از عتبه است که ضعیف است.