حیات صحابه – جلد پنجم

قول علی سدرباره آداب متعلم

مرهبی و ابن عبدالبر در العلم از علی سروایت نموده‏اند که گفت: از حقوق عالم این است که از وی به کثرت سئوال نکنی، در جواب کنجکاوی نکنی، وقتی روی گردانید بر وی اصرار ننمایی، وقتی سست و مانده شد از جامه‏اش نگیری، با دستت به سویش اشاره نکنی، با چشمت به طرفش چشمک زده اشاره ننمایی، در مجلسش پرسان و سئوال نکنی، در طلب خطا و لغزشش نباشی و اگر خطا نمود، منتظر برگشتش باش و برگشتش را قبول کن، و این که نگویی: فلان خلاف قولت را گفت، رازش را افشا نکنی، کسی را نزدش غیبت ننمایی، او را در حضور و غیابش حفاظت کنی، قوم را به طور عموم سلام بدهی و او را به تحیه خاص بگردانی، در پیش رویش بنشینی، اگر کار و حاجتی داشت، به خدمت وی از قوم سبقت جویی و از طول صحبت وی خسته نشوی، چون وی مثل درخت خرماست، منتظر باشی که چه وقت از آن برایت منفعت می‏رسد، و عالم به منزله روزه دار مجاهد در راه خداست، وقتی عالم بمیرد، در اسلام شکاف و درزی ایجاد می‏شود، که تا روز قیامت بند نمی‏گردد، طالب علم را هفتاد هزار از مقربین آسمان مشایعت می‏کنند. این چنین در الکنز (۲۴۲۵)، و المنتخب (۷۳/۴) آمده است. و خطیب این را در الجامع از علی به معنای آن به اختصار، چنان که در الکنز (۲۲۹/۵) آمده، روایت کرده است.