حیات صحابه – جلد پنجم

اقتدای اصحاب شبه غلامان

عبدالرزاق از ابوقتاده سروایت نموده که: ابوسعید غلام بنی اسید سطعامی ساخت، بعد از آن ابوذر، حذیفه و ابن مسعود شرا دعوت نمود،نماز حاضر شد، ابوذر پیش شد تا برای‌شان نماز بدهد، حذیفه به او گفت: در عقبت صاحب خانه است، و او به امامت مستحق‏تر است، ابوذر به او گفت: همینطور است ای ابن مسعود؟ پاسخ داد: آری، آن گاه ابوذر به عقب برگشت، ابوسعید می‏گوید: در حالی که من غلام بودم پیشم نمودند و امامت‌شان کردم. و نزد وی همچنان از نافع روایت است که گفت: نماز در مسجدی در گوشه مدینه برپا شد، و عبداللَّه بن عمر بآنجا زمینی داشت، و امام آن مسجد غلام بود، و ابن عمر به نماز حاضر گردید، غلام گفت: پیش شو و نماز بده، ابن عمر گفت: تو مستحق‏تری که در مسجدت نماز بگزاری، و غلام نماز داد. این چنین در الکنز (۲۴۶/۴) آمده است. و بزار از عبداللَّه بن حنظله سروایت نموده، که گفت: در منزل قیس بن سعد بن عباده ببودیم، و تعدادی از یاران رسول خدا صنیز همراه‌مان بودند، به او گفتیم: پیش شو، گفت: این کار را نمی‏کنم، عبداللَّه بن حنظله گفت: رسول خدا صفرموده است: «مردی به جای بالای اتاقش، به قسمت مقدم پشت سواریش و اینکه در خانه‏اش امامت کند مستحق‏تر است». آن گاه یکی از غلامانش را امر نمود و وی پیش شد و نماز داد [۲۹۹]. طبرانی این را در الأوسط و الکبیر روایت نموده است، هیثمی (۶۵/۲) می‏گوید: در این اسحاق بن بحیی بن طلحه آمده، و احمد و ابن معین و بخاری وی را ضعیف دانسته‏اند، و یعقوب بن شیبه و ابن حبان وی را ثقه دانسته‏اند.

[۲۹۹] ضعیف. چنانکه هیثمی (۲/ ۶۵) می گوید. به روایت طبرانی در الاوسط و الکبیر.