حیات صحابه – جلد پنجم

قول معاذ برای پیامبر ص: به رأی خود اجتهاد می‏کنم، و کوتاهی نمی‏کنم

ابوداود، ترمذی و دارمی از معاذبن جبل سروایت نموده‏اند که: رسول خدا صوقتی وی رابه‌سوی یمن فرستاد گفت: «وقتی قضاوتی برایت پیش بیاید چگونه فیصله و قضاوت می‏کنی؟ گفت: به کتاب خدا فیصله می‏نمایم، فرمود: «اگر در کتاب خدا نیافتی؟» گفت: به سنت رسول خدا ص، فرمود: «اگر در سنت رسول خدا نیافتی؟» گفت: به رأی خود اجتهاد می‏کنم و تقصیری نمی‏نمایم، می‏گوید: آن گاه رسول خدا صبر سینه‏اش زد و گفت: «ستایش خدایی راست، که رسول رسول خدا را به آنچه در آن رسول خدا راضی می‏شود موفق گردانید [۵۷۱]. این چنین در المشکوه (ص۳۱۶) آمده است.

[۵۷۱] آلبانی آن را ضعیف دانسته است. ترمذی (۱۳۲۷) ابوداوود (۳۵۹۲) احمد (۵/ ۲۴۲، ۲۳۶ و ۲۳۰) دارمی (۱/ ۶۰) بسیاری از ائمه آن را صحیح دانسته‌اند چنانکه ابن قیم در «اعلام الموقعین» ذکر کرده است. شیخ آلبانی آن را در جاهای زیادی از کتاب‌های خود ضعیف دانسته است. نگا: الضعیفه.