حیات صحابه – جلد پنجم

سخن ابوبکر صدیق سدر حالی که در بستر مرگ قرار داشت

احمد در الزهد از عباده بن نسی روایت نموده، که گفت: وقتی که مرگ ابوبکر صدیق سفرارسید، به عایشه لگفت: این دو جامه‏ام را بشوی و مرا در آن‏ها کفن کن، چون پدرت یکی از این دو مرد می‏باشد: یا بهترین لباس برایش پوشانیده می‏شود یا به بدترین حالت از تنش بیرون کرده می‏شود. این چنین در المنتخب (۳۶۳/۴) آمده، و هم چنین نزد وی و ابن سعد و دغولی از عایشه لروایت است که گفت: هنگامی که مرگ ابوبکر فرارسید گفتم:

لعمرك ما يغنى الثراء عن الفتى
اذا حشرجت يوما وضاق بـهاالصدر

ترجمه: «به عمرت سوگند، وقتی که نفس شخص نزدیک به برآمدن شود، و توسط آن سینه‏اش تنگ گردد، آن وقت دارائی و مال به او نفعی نمی‏رساند».

ابوبکر سگفت: ای دخترکم اینطور مگو، ولی بگو:

﴿وَجَآءَتۡ سَكۡرَةُ ٱلۡمَوۡتِ بِٱلۡحَقِّۖ ذَٰلِكَ مَا كُنتَ مِنۡهُ تَحِيدُ ١٩﴾[ق: ۱۹].

ترجمه: «و سکرات مرگ به درستی فرا رسید، این است آنچه از آن فرار می‏کردی و کناره می‏گرفتی».

و افزود: این دو جامه‏ام را ببینید و هر دو‌شان را بشویید بعد مرا در آن‏ها کفن کنید، چون زنده به جدید از مرده نیازمندتر است و این فقط برای پوسیده شدن است. و نزد ابویعلی، ابونعیم، دغولی و بیهقی از عایشه لروایت است که گفت: هنگامی که بیماری ابوبکر شدید گردید گریه نمودم، و وقتی بیهوش شد گفتم:

من لايزال دمعه مقنعا
فانه من دمعه مدفوق

آن گاه وی به هوش آمد و گفت: ای دخترکم، این طور نیست که تو گفتی، ولی: ﴿وَجَآءَتۡ سَكۡرَةُ ٱلۡمَوۡتِ بِٱلۡحَقِّۖ ذَٰلِكَ مَا كُنتَ مِنۡهُ تَحِيدُ ١٩﴾. بعد از آن افزود: رسول خدا صدر کدام روز وفات نمود؟ گفتم: روز دوشنبه، پرسید: این چه روز است؟ گفتم: روز دوشنبه، فرمود: بنابراین من از خداوند آرزومندم که تا فرارسیدن شب وفات نمایم، و در شب سه شنبه وفات نمود. وی گفت: پیامبر خدا صدر چند [جامه] کفن شد؟ گفتم: او را در سه جامه سحولی [۷۹]کفن نمودیم، که سفید و جدید بودند، و در آن پیراهن و دستار نبود، گفت: این جامه‏ام را بشویید، چون لکه‏ای از زعفران دارد، و همراهش دو جامه جدید اضافه کنید، گفتم: این کهنه است، فرمود: زنده از مرده به جدید نیازمندتر است، و این برای پوسیده شدن است. این چنین در المنتخب (۳۶۲/۴) آمده است. و در سیاق ابن سعد (۱۹۷/۳) آمده: این به‌سوی نابود شدن و فرسوده شدن می‏رود.

[۷۹] منسوب به سحول، قریه‏ای است در یمن.