حیات صحابه – جلد پنجم

قول پیامبر ص: زبانت همیشه از ذکر خدا تازه باشد

ترمذی از عبداللَّه بن بسر سروایت نموده که: مردی گفت: ای رسول خدا، شرائع اسلام (برمن) زیاد شده است، بنابراین مرا از چیزی خبر بده که بدان چنگ بزنم، فرمود: «زبانت همیشه از ذکر خدا تازه باشد» [۶۱۳]. ترمذی می‏گوید: حدیث حسن و غریب است، حاکم نیز این را روایت نموده، و گفته صحیح الاسناد است، و هم چنین این را ابن ماجه و ابن حبان در صحیحش، چنان که در الترغیب (۵۴/۳) آمده، روایت کرده‏اند. و نزد طبرانی از مالک بن یخامر روایت است که: معاذبن جبل به آنان گفت: آخرین کلامی، که از رسول خدا صشنیدم و از وی جدا شدم این بود که گفتم: کدام اعمال نزد خداوند محبوب‏تر است؟ گفت: «در حالی بمیری که زبانت از ذکر خداوند تازه و تر باشد» [۶۱۴]. هیثمی (۷۴/۱۰) می‏گوید: این را طبرانی به اسنادهایی روایت نموده، و در این طریق خالدبن یزید بن عبدالرحمن بن ابی مالک آمده، گروهی وی را ضعیف دانسته‏اند، و ابوذرعه دمشقی و غیرش وی را ثقه دانسته‏اند، و بقیه رجال آن ثقه‏اند، بزار این را از غیر طریق وی روایت نموده، مگر این که وی گفته: مرا از بهترین اعمال و نزدیک‏ترین آن به‌سوی خدا خبر بده، و اسناد آن حسن است. ابن ابی الدنیا و ابن حبان در صحیحش این را، چنان که در الترغیب (۵۵/۳) آمده، روایت کرده‏اند، و ابن نجار آن را، چنان که در الکنز (۲۰۸/۱) آمده، روایت نموده است.

[۶۱۳] صحیح. ترمذی (۳۳۸۶) و آن را حسن دانسته است. همچنین ابن ماجه (۳۷۹۲) احمد (۴/ ۱۹۰) آلبانی آن را در صحیح الجامع (۷۷۰۰) و صحیح الترغیب (۱۴۹۱) صحیح دانسته است. [۶۱۴] صحیح. طبرانی و ابن حبان (۸۱۸) در سند آن یزید بن عبدالرحمن بن ابی مالک است که گروهی وی را ضعیف دانسته و گروهی دیگر وی را ثقه دانسته‌اند.. نگا: المجمع (۱۰/ ۷۴). آلبانی می گوید: حسن صحیح است. صحیح الترغیب (۱۴۹۲).