حیات صحابه – جلد چهارم

اخلاق پیامبر صاقوال عایشه لدرباره اخلاق پیامبر ص

مسلم از سعدبن هشام روایت نموده، که گفت: از ام‏المؤمنین عایشه لپرسیدم و گفتم: مرا از اخلاق پیامبر خدا صخبر بده، گفت: آیا قرآن نمی‏خوانی؟ گفتم: بلی [می خوانم]، گفت: اخلاق وی قرآن بود [۱۰۷۷]. احمد این را از جبیربن نفیر و از حسن بصری و آن‏ها از عایشه لبه مانند آن [۱۰۷۸]، چنانکه در البدایه (۳۵/۶) آمده، روایت نموده‏اند، و ابن سعد (۹۰/۱) این را از سعدبن هشام از عایشه لبه مانند آن روایت کرده، و افزوده است: قتاده سگفت: قرآن بهترین اخلاق را برای مردم آورده است. و این را ابونعیم در دلائل النبوه (ص۵۶) از جبیربن نفیر از عایشه ل، به مانند آن روایت نموده است. و ابن سعد (۹۰/۱) مانند این را از مسروق روایت کرده است.

و نزد یعقوب بن سفیان از ابودرداء سروایت است، که گفت: عایشه لرا از اخلاق رسول خدا صپرسیدم، گفت: اخلاق وی قرآن بود، به رضای آن راضی، و به خشم آن خشمگین می‏شد. این را بیهقی از زیدبن بابنوس روایت نموده، که گفت: به عایشه لگفتیم: ای ام المؤمنین، اخلاق پیامبر خدا صچگونه بود؟ و آن را متذکر شده. و در حدیث وی آمده است که: بعد از آن عایشه لگفت: آیا سوره المؤمنون را می‏خوانی؟ بخوان:

﴿قَدۡ أَفۡلَحَ ٱلۡمُؤۡمِنُونَ ١﴾[المؤمنون: ۱].

ترجمه: «مؤمنان رستگار شدند».

تا [آیه] دهم، افزود: اخلاق پیامبر خدا صاینطور بود [۱۰۷۹].

و ابونعیم [۱۰۸۰]از عروه و او از عایشه لروایت نموده، که گفت: هیچ کسی از پیامبر خدا صاخلاق نیکوتر نداشت، هیچ یک از اصحابش و اهلش او را صدا نکرده‌اند، مگر اینکه گفته است: لبیک، و به همین سبب بود که خداوند ﻷنازل فرمود:

﴿وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٖ ٤﴾[القلم: ۴].

ترجمه: «و تو از اخلاق بزرگ برخوردار هستی».

و نزد ابن ابی شیبه از قیس بن وهب از مردی از بنی سرات روایت است که گفت: به عایشه لگفتم: از اخلاق پیامبر صبه من خبر بده، گفت: آیا قرآن نمی‏خوانی: ﴿وَإِنَّكَ لَعَلَىٰ خُلُقٍ عَظِيمٖ ٤﴾، و افزود: پیامبر خدا صبا اصحاب خود بود، و من برایش طعامی آماده نمودم و حفصه لنیز برایش طعامی آماده نمود و حفصه بر من سبقت جست، آن گاه به کنیز گفتم: برو کاسه وی را چپه کن [۱۰۸۱]، هنگامی که حفصه خود را خم نمود تا کاسه را پیش روی پیامبر صبگذارد، او وی را چپه کرد و کاسه منقلب شد و غذا پراکنده گردید، پیامبر صآن را و آنچه را از طعام در روی زمین بود جمع نمود و آن را خوردند، بعد از آن من کاسه خود را فرستادم، و پیامبر صآن را به حفصه داد وگفت: «این ظرف را به عوض ظرف‏تان بگیرید، و آنچه را در آن است بخورید». می‏گوید: و من [اثر غضب شدن از] آن را در روی پیامبر خدا صندیدم [۱۰۸۲]. این چنین در الکنز (۴۴/۴) آمده است.

[۱۰۷۷] مسلم (۷۴۶). [۱۰۷۸] صحیح. احمد (۶/ ۱۹۱، ۱۹۳). [۱۰۷۹] و این را نسائی، چنانکه در البدایه (۳۵/۶) آمده، روایت نموده است. [۱۰۸۰] الدلائل (ص۵۷). [۱۰۸۱] منقلب گردان. [۱۰۸۲] ضعیف. ابن ماجه (۲۳۳۳) ابن ابی شیبه (۱۴/ ۲۱۴) آلبانی آن را در ضعیف ابن ماجه (۵۱۲) ضعیف دانسته است.