حیات صحابه – جلد چهارم

ازدواج پیامبر با ام حبیبه بنت ابى سفیان ب

زبیربن بکار از اسماعیل بن عمرو روایت نموده که: ام حبیبه دختر ابوسفیان بگفت: من در سرزمین حبشه بودم، که ناگاه فرستاده نجاشی - وی کنیزی بود، که به او ابرهه گفته می‏شد، و به کار لباس و روغن نجاشی مشغول می‏نمود - آمد و برای ورود نزدم اجازه خواست، به او اجازه دادم، گفت: پادشاه به تو می‏گوید: رسول خدا صبه من نوشته است که تو را به نکاح وی درآورم، گفتم: خداوند تو را به خیر بشارت دهد، گفت: پادشاه به تو می‏گوید: کسی را وکیل بگردان که تو را به نکاح دهد، ام حبیبه می‏گوید: آن گاه نزد خالدبن سعیدبن عاص سفرستادم و او را وکیل گردانیدم، و دو حلقه نقره‏ای، و همچنان دو خلخال نقره‏ای را که بر تن داشتم، و انگشترهایی از نقره را که در هر انگشت پاهایم بودند، به خاطر خوشی از بشارتی که ابرهه به من داده بود به وی دادم، هنگامی که غروب فرارسید نجاشی جعفربن ابی طالب سو کسانی را از مسلمانان که در آنجا بودند امر نمود تا حاضر شوند، بعد نجاشی بیانیه داد و گفت: ستایش خدایی راست که پادشاه، منزه، مؤمن، عزیز و جبار است، و شهادت می‏دهم که معبودی جز یک خدا نیست، و محمد بنده و رسول خداست، و او همان کسی است که عیسی بن مریم [مردم را] به وی بشارت داده بود. اما بعد: رسول خدا صدرخواست نموده است، که‏ام حبیبه دختر ابوسفیان را برای وی به نکاح بدهم، و من به این درخواست رسول خدا صپاسخ دادم، و برای وی چهار صد دینار مهر داده است [۱۶۸۷]و دینارها را در پیش روی قوم ریخت، بعد خالدبن سعید صحبت نمود و گفت: ستایش خدا راست وی را ستایش می‏کنم و از وی مغفرت می‏طلبم، و شهادت می‏دهم که معبودی جز یک خدا نیست و شهادت می‏دهم که محمد بنده و رسول اوست، وی را به هدایت و دین حق فرستاده است، تا آن را بر همه ادیان غالب گرداند، اگر چه مشرکین بد برند، اما بعد: آنچه را رسول خدا صطلب نموده است قبول نمودم، و ام حبیبه بنت ابی سفیان را در نکاح وی درآوردم، و خداوند برای رسول خدا صبرکت بدهد، و نجاشی دینارها را به خالدبن سعید پرداخت، و او آن را قبض نمود، بعد خواستند که برخیزند، نجاشی گفت: بنشینید چون این از سنت انبیا است، که وقتی ازدواج نمودند باید طعامی در ازدواج خورده شود، بنابراین طعامی را طلب نمود و آن‏ها خوردند و بعد از آن پراکنده شدند [۱۶۸۸].

و حاکم [۱۶۸۹]این را از اسماعیل بن عمروبن سعیدبن عاص روایت نموده که گفت: ام حبیبه فرمود: در خواب دیدم که شوهرم عبیداللَّه بن جحش در بدترین و قبیح‏ترین صورت قرار دارد، آن گاه ترسیدم و گفتم: به خدا سوگند، حال وی دگرگون شده است، ناگهان وی وقتی که صبح نمود گفت: ای ام‏حبیبه، من درباره دین فکر نمودم، و هیچ دینی را بهتر از نصرانیت ندیدم، در ماقبل به آن گرویده بودم [۱۶۹۰]، و بعد از آن در دین محمد داخل شدم، و حالا باز به نصرانیت برگشته‏ام، گفتم: به خدا سوگند برایت بهتر نیست! [۱۶۹۱]و او را از خوابی که برایش دیده بودم خبر دادم ولی به آن توجه و پروایی نکرد، و به شراب روی آورد، تا اینکه درگذشت، و من در خواب دیدم که کسی می‏آید و به من می‏گوید: ای ام المؤمنین، ترسیدم و آن را چنین تأویل نمودم که رسول خدا صبا من ازدواج می‏کند، می‏افزاید: و جز اندکی نگذشته بود که زمان عده‏ام سپری شد، و ناگاه فرستاده نجاشی آمد... و حدیث را به مانند آن متذکر شده است، و در آخر آن بعد از این قولش و آن‏ها خوردند و پراکنده شدند، افزود: ام حبیبه گفت: هنگامی که مال به دستم رسید، نزد ابرهه که به من بشارت داده بود فرستادم به او گفتم: من درآن روز به تو همان چیزها را دادم، و مالی در دستم نبود، حالا این پنجاه مثقال [۱۶۹۲]را بگیر و از آن استفاده کن، وی عطردانی را به من داد، و در آن همه آنچه بود که من به به او داده بودم، و آن را برایم مسترد نمود و گفت: پادشاه به من دستور داده است، که هیچ چیزی را از تو کم نکنم، و من کسی هستم که به لباس و روغن وی مشغول، و دین رسول خدا صرا پیروی نموده‏ام، و به خدا ایمان آورده‏ام، و پادشاه زنان خود را دستور داده است، که همه عطری را که نزدشان هست برای تو بفرستند. هنگامی که فردا شد، وی برایم عود، ورس، عنبر و زباد [۱۶۹۳]زیادی آورد، و با همه آن نزد رسول خدا صآمدم، وی آن را بر من و نزدم می‏دید، ولی بد نمی‏دید و انکار نمی‏نمود، بعد از آن ابرهه گفت: کار و نیاز من به تو اینست که رسول خدا صرا از طرف من سلام بگویی، و به او بگویی که من از دین وی پیروی نموده‏ام، می‏افزاید: بعد از آن به من توجه نمود، و او همان کسی بود که مرا آماده ساخت، و هر وقتی که نزدم داخل می‏شد می‏گفت: کارم را به خودت فراموش نکنی. ام حبیبه می‏افزاید: هنگامی که نزد رسول خدا صآمدیم، به او خبر دادم که خواستگاری چگونه بود، و ابرهه با من چه کرد، رسول خدا صتبسم نمود، و سلام ابرهه را به او رسانیدم، فرمود: «وعليهاالسلام ورحمه الله وبركاته» [۱۶۹۴].

[۱۶۸۷] در ابن سعد آمده: و برای وی... مهر دادم. [۱۶۸۸] این چنین در البدایه (۱۴۳/۴) آمده است. [۱۶۸۹] ۲۰/۴. [۱۶۹۰] البته در جاهلیت وی به این دین گرویده بود. [۱۶۹۱] در ابن سعد آمده: به خدا سوگند، این برایت بهتر نیست. [۱۶۹۲] پنجاه مثقال طلا. م. [۱۶۹۳] نوعی خوش بوی که از جانوری به نام گربه زباد گرفته می‏شود، و واحد آن «زیادة» است. به نقل از لاروس. م. [۱۶۹۴] این را ابن سعد (۹۷/۸) از اسماعیل بن عمروبن سعید اموی به معنای آن روایت کرده است.