حیات صحابه – جلد چهارم

انکار پیامبر صبر بعضى اصحاب خود وقتى که زبان به غیبت گشودند

ابویعلی و طبرانی از ابوهریره سروایت نموده‏اند، که گفت: در حالی که نزد پیامبرصبودیم، مردی برخاست، گفتند: ای پیامبر خدا، چقدر عاجز و ناتوان است! یا گفتند: فلان چقدر ضعیف است! پیامبر صفرمود: «همصحبت خویش را غیبت نمودید، و گوشتش را خوردید». و لفظ طبرانی چنین است که: مردی از نزد پیامبر صبرخاست، و در برخاستن وی ناتوانیی را دیدند و گفتند: فلان چقدر ناتوان و عاجز است! رسول خدا صفرمود: «برادرتان را خوردید، و غیبتش نمودید» [۵۴۷]- [۵۴۸].

و طبرانی این را از معادبن جبل سبه معنای سیاق اول روایت نموده، و در آن افزوده است: گفتند: ای رسول خدا، آنچه را در وی بود گفتیم، فرمود: «اگر چیزی را که در وی نیست گفته باشید، بر وی بهتان بسته‏اید» [۵۴۹]- [۵۵۰].

و اصبهانی به اسناد حسن از عمروبن شعیب از پدرش و او از پدربزرگش روایت نموده که: آن‏ها مردی را نزد پیامبر صمتذکر شدند و گفتند: تا به وی طعام داده نشود نمی‏خورد، و تا مرکبش زین [۵۵۱]نگردد سفر نمی‏کند. آن گاه پیامبر صگفت: «وی را غیبت نمودید»، گفتند: ای رسول خدا، همان چیزی را که در وی است، بیان نمودیم، گفت: «همین برایت کافیست که برادرت را به آنچه در وی است یاد کنی» [۵۵۲]- [۵۵۳].

و ابن ابی شیبه و طبرانی - لفظ از طبرانی است و راویان وی نیز راویان صحیح می‏باشند - از ابن مسعود سروایت نموده‏اند که گفت: ما نزد پیامبر صبودیم، مردی برخاست، و مرد دیگری بعد از وی درباره او چیز بدی گفت: پیامبر صفرمود: «خود را حلال بگردان [۵۵۴]» گفت: از چی خود را حلال بگردانم؟ پیامبر صگفت: «تو گوشت برادرت را خوردی!» [۵۵۵]- [۵۵۶].

[۵۴۷] این چنین در الترغیب (۲۸۵/۴) آمده است‏هیثمی (۹۴/۸) می‏گوید: در اسناد این دو روایت محمد بن ابی حمید آمده، و برای وی حماد گفته می‏شود، و خیلی ضعیف است. [۵۴۸] بسیار ضعیف. ابویعلی (۶۱۵۱) طبرانی در اوسط (۱/ ۲۸۳_ ۲۸۴/ ۴۶۱) سپس گفته است: «جز حماد بن ابی حمید کسی آن را روایت نکرده است.» /. و چنانکه هیثمی (۸/ ۹۴) می‌گوید بسیار ضعیف است. آلبانی آن را در ضعیف الترغیب (۱۶۸۱) ضعیف دانسته است. [۵۴۹] هیثمی (۹۴/۸) می‏گوید: در این علی بن عاصم آمده، و ضعیف است. [۵۵۰] ضعیف. طبرانی (۲۰/ ۲۹) در سند آن علی بن عاصم، صدوقی است که اشتباه می‌کند. [۵۵۱] یا اینکه پالان نگردد. م. [۵۵۲] این چنین در الترغیب (۲۸۵/۴) آمده است. [۵۵۳] حسن لغیره. نگا: صحیح الترغیب (۲۸۳۶). [۵۵۴] یعنی از این غیبت که کردی توبه کن. م. [۵۵۵] این چنین در الترغیب (۲۸۵/۴) آمده است. و در آنچه هیثمی (۹۴/۸) نقل نموده آمده: «خلال کن» گفت: از چی [دندان‏های خود را] خلال کنم ای پیامبر خدا، من گوشت نخورده‏ام؟!. [۵۵۶] صحیح لغیره. منذری در ترغیب می‌گوید: این حدیثی است غریب که ابوبکر بن شیبة و طبرانی روایت کرده‌اند و لفظ آن از طبرانی است و راویان آن راویان صحیح‌اند. آلبانی آن را بر اساس شاهد آن از حدیث انس صحیح لغیره دانسته است. الصحیحة (۲۶۰۸) و صحیح الترغیب (۲۸۳۷).