حیات صحابه – جلد چهارم

روش على و عمر بدر طعام خوردن و نوشیدن

ابن ابی شیبه، ابن ابی الدنیا در الدعاء، ابونعیم در الحلیه و بیهقی از ابن اغید روایت نموده‏اند که گفت: علی سفرمود: ای ابن اغید آیا می‏دانی که حق طعام چیست؟ گفتم: حق آن چیست؟ گفت: می‏گویی: «بِسْمِ اللَّهِ اللَّهُمَّ بَارِكْ لَنَا فِيمَا رَزَقْتَنَا»، ترجمه: «به نام خدا، بار خدایا، در آنچه برای مان روزی داده‏ای برکت عطا فرما».

و بعد از آن گفت: آیا می‏دانی که شکر آن وقتی فارغ شدی چیست؟ پرسیدم: شکر آن چیست؟ گفت: می‏گویی: «الْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِى أَطْعَمَنَا وَسَقَانَا»، ترجمه: «ستایش خدایی راست، که برای‏مان طعام داد و نوشانیدمان» [۱۸۹۸].

و ابونعیم از عمر سروایت نموده، که گفت: زنهار از پر کردن شکم از خوردنی و نوشیدنی، چون این عمل فاسد کننده جسد، بارآورنده مریضی و تنبل کننده در ادای نماز است، و باید در خوردن و نوشیدن میانه روی در پیش گیرید، به خاطری که این کار برای جسد خوب‏تر و از اسراف دورتر است، و خداوند تعالی عالم چاق را بد می‏برد، و انسان هرگز تا اینکه خواهشاتش را بر دینش ترجیح ندهد هلاک نمی‏گردد [۱۸۹۹]. و ابن عساکر از ابومحذوره سروایت نموده، که گفت: نزد عمربن‏خطاب سنشسته بودم که صفوان بن امیه کاسه‏ای را آورد و در پیش روی عمر گذاشت، آن گاه عمر مردمان مسکین و غلام‏های مردم را که در اطرافش حاضر بودند فراخواند، و آنان همراهش خوردند، در آن موقع گفت: خداوند قومی را چنین و چنان کند - یا خداوند قومی را سرزنش نماید - که از خوردن غلام‌هایشان با خود اعراض می‏نمایند!! صفوان گفت: به خدا سوگند، از ایشان اعراض نمی‏کنیم، بلکه آنان را ترجیح می‏دهیم، ولی طعام نیکویی نمی‏یابیم که خود بخوریم و برای آنان بخورانیم [۱۹۰۰].

[۱۸۹۸] این چنین در الکنز (۴۶/۸) آمده است. [۱۸۹۹] این چنین در الکنز (۴۷/۸) آمده است. [۱۹۰۰] این چنین در الکنز (۴۸/۵) آمده است.