حیات صحابه – جلد چهارم

روى گردانیدن و اعراض انس و ابن عمر از نهى حجاج از منکر از ترس اذیت

طبرانی از علی بن زید روایت نموده، که گفت: در قصر با حجاج بودم، و او مردم را به خاطر ابن الاشعث ترغیب می‏نمود [۱۶۳۸]، در این اثنا انس بن مالک سآمد، و نزدیک شد، حجاج گفت: بگو، ای خبیث، ای گردنده در فتنه، باری با علی بن ابی طالب، (و باری با ابن زبیر) و باری با اشعث، سوگند به ذاتی که جانم در دست اوست، تو را چنان که صمغ [۱۶۳۹]ریشه کن می‏شود از ریشه می‏کنم، و تو را چنان که سوسمار پوست کرده می‏شود پوست می‏کنم، انس گفت: هدف امیر - خداوند اصلاحش کند - کیست؟ حجاج گفت: تو هدفم هستی - خداوند گوشت را کر کند، انس استرجاع خواند و گفت: «انالله وإنا إليه راجعون» و بعد نزد وی بیرون رفت و گفت: اگر من اولادم را به یاد نمی‏آوردم و از وی بر آنها نمی‏ترسیدم، در همانجا به او سخنی می‏گفتم که بعد از آن را ابداً زنده نمی‏گذاشت [۱۶۴۰]. و بزار از ابن عمر بروایت نموده، که گفت: از حجاج شنیدم که سخنرانی می‏کرد، و کلامی را متذکر شد، که من آن را منکر دانستم و خواستم تغییر بدهم، ولی قول رسول خدا صرا به یاد آوردم: «برای مؤمن سزاوار نیست که نفس خود را ذلیل بسازد»، می‏گوید: گفتم: ای رسول خدا، چگونه نفس خود را ذلیل می‏سازد؟ گفت: «به بلایی گرفتار می‏شود که توان آن را ندارد» [۱۶۴۱].

[۱۶۳۸] آن‏ها را پیش می‏نمود، که یا قتل را قبول کنند یا توبه نمایند. [۱۶۳۹] انگم، شلم، نوعی گیاه. م. [۱۶۴۰] هیثمی (۲۷۴/۷) می‏گوید: علی بن زید ضعیف است، و [از طرف بعضی]ثقه دانسته شده. [۱۶۴۱] هیثمی (۲۷۴/۷) می‏گوید: این را بزار و طبرانی در الأوسط والکبیر به اختصار روایت نموده‏اند، و اسناد طبرانی در الکبیر جید است، و رجال آن رجال صحیح‌اند، غیر زکریابن یحیی بن ایوب ضریر که خطیب درباره وی گفته: وی از گروهی روایت نموده، و گروهی از وی روایت نموده‏اند، و هیچکس درباره‏اش صحبت ننموده است.