حیات صحابه – جلد چهارم

مداراى پیامبر صبا یک مرد ناپسندیده

احمد از عایشه لروایت نموده، که گفت: مردی برای ورود نزد رسول خدا صاجازه خواست، پیامبر صگفت: «او فرزند بد آن قبیله است [۶۰۴]»، هنگامی که وی داخل شد، پیامبر خدا صخوشش آمد، و انبساطی در وی هویدا گردید، بعد از آن او بیرون رفت، و مرد دیگری اجازه خواست، پیامبر خدا صفرمود: «این فرزند نیک قبیله است» هنگامی که داخل شد، آن چنان که به آمدن مرد قبلی منبسط و خوشحال شده بود، برای وی منبسط و خوش حال نشد، وقتی وی بیرون رفت گفتم: ای پیامبر خدا، فلان اجازه خواست و به او آنچنان گفتی، و بعد برایش خوش و منبسط شدی، و برای فلان آن چنان گفتی، ولی تو را ندیدم که آنچه را در مقابل اول انجام دادی در مقابل وی انجام داده باشی؟ گفت: «ای عایشه، شریرترین مردم کسی است که به خاطر بدزبانی و زشت خویی‏اش از وی کناره‏گیری و ترسیده شود» [۶۰۵]هیثمی (۱۷/۸) می‏گوید: این را احمد روایت نموده، و رجال آن رجال صحیح‏اند، و در صحیح بعض آن آمده است. و بخاری در الأدب (ص ۱۹۰) این را به اختصار روایت نموده..و ابونعیم [۶۰۶]از صفوان بن عسّال سروایت نموده، که گفت: در سفری ما با پیامبر صبودیم، آن گاه مردی از جلو آمد، هنگامی که پیامبر خدا صبه او نگاه کرد، گفت: «این بد برادر قوم و بد مردیست»، وقتی به پیامبر صنزدیک شد، وی را نزدیک خود نشاند، هنگامی برخاست و رفت، گفتند: ای رسول خدا، وقتی وی را دیدی گفتی: این بد برادر قوم و بد مردیست، و بعد او رانزدیک خود نشاندی؟! پیامبر خدا صگفت: «وی منافق است، و به خاطر نفاقش با وی مدارا می‏کنم، و می‏ترسم که وی دیگری را درباره من به فساد بکشاند». ابونعیم می‏گوید: این حدیث غریب است.

و طبرانی در الأوسط از بریده سروایت نموده، که گفت: ما نزد پیامبر خدا صبودیم، که مردی از قریش از پیش روی آمد، و پیامبر خدا صاو را به خود نزدیک و قریب گردانید، هنگامی که برخاست گفت: «ای بریده آیا این را می‏شناسی؟» گفتم: آری، در میان قریش از حسب متوسطی برخوردار است، و از همه‌شان ثروتمندتر است - سه مرتبه - ، بعد گفتم: ای رسول خدا، من نظر به عملم درباره وی تو را نسبت به او آگاه کردم، و تو خودت داناتری، فرمود: «این از جمله کسانی است که خداوند در روز قیامت برای‌شان اهمیتی قایل نمی‏باشد» [۶۰۷].

[۶۰۴] یعنی بدترین آن هاست. م. [۶۰۵] صحیح. بخاری (۶۰۵۴) و همچنین در ادب المفرد (۱۳۱۱) مسلم (۲۵۶۱) احمد (۶/ ۱۵۸). [۶۰۶] الحلیه (۱۹۱/۴). [۶۰۷] هیثمی (۱۷/۸) می‏گوید: در این عون بن عماره آمده، و ضعیف می‏باشد.