نزول آیه درباره کشته شدن مردى به دست مقداد که کلمه شهادت به زبان آورده بود
بزار از ابن عباس بروایت نموده، که گفت: رسول خدا صسریهای را فرستاد، و مقدادبن اسود سنیز در آن بود، هنگامی که قوم را دریافتند، دیدند که آنان پراکنده شدهاند، و مردی که مال زیادی داشت باقی بود و جایی نرفته بود. وی گفت «اشهدان لا إله إلا الله»، ولی مقداد بهسوی وی حمله نمود و به قتلش رسانید. و مردی از یارانش به وی گفت: آیا مردی را به قتل رسانیدی که شهادت میدهد معبودی جز خدا نیست؟! این را حتماً به پیامبر صعرض میکنم. هنگامی که نزد پیامبر صآمدند، گفتند: ای رسول خدا، مردی شهادت داد که خدایی جز خداوند نیست و مقداد وی را به قتل رسانید. فرمود: «مقداد را برایم صدا کن، ای مقداد آن مردی را که لا إله إلا اللهمیگفت کشتی؟! فردا در مقابل لا إله إلا اللهچه کسی را داری؟». میگوید: آن گاه خداوند تبارک و تعالی نازل فرمود:
﴿يَٰٓأَيُّهَا ٱلَّذِينَ ءَامَنُوٓاْ إِذَا ضَرَبۡتُمۡ فِي سَبِيلِ ٱللَّهِ فَتَبَيَّنُواْ وَلَا تَقُولُواْ لِمَنۡ أَلۡقَىٰٓ إِلَيۡكُمُ ٱلسَّلَٰمَ لَسۡتَ مُؤۡمِنٗا تَبۡتَغُونَ عَرَضَ ٱلۡحَيَوٰةِ ٱلدُّنۡيَا فَعِندَ ٱللَّهِ مَغَانِمُ كَثِيرَةٞۚ كَذَٰلِكَ كُنتُم مِّن قَبۡلُ﴾[النساء: ۹۴].
ترجمه: «ای مؤمنان هنگامی که در راه خدا (برای جهاد) سفر میکنید، تحقیق کنید و برای کسی که به شما سلام داد، نگویید مسلمان نیستی، متاع زندگانی دنیا را میطلبید، و نزد خدا غنیمتهای بسیار است، هم چنین پیش از این بودید...».
پس رسول خدا صبه مقداد گفت: «مرد مومنی در میان قوم کافر ایمانش را پنهان مینمود، بعد ایمانش را آشکار نمود و تو به قتلش رسانیدی! و همینطور تو ایمانت را قبل از این در مکه پنهان میداشتی» [۳۹۱]- [۳۹۲].
[۳۹۱] هیثمی (۹/۷) میگوید: این را بزار روایت نموده، و اسناد آن جیداست: و در حاشیهاش گفته: این را همچنان طبرانی در الکبیر و دار قطنی در الافراد روایت کردهاند. [۳۹۲] صحیح. بزار (۲۲۰۲).